Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Avrupa Parlamentosu Milletvekili, Luxemburg Delegasyon Başkanı Frank Engel ile görüştü.

Önceki gün Cumhurbaşkanlığı’nda gerçekleşen görüşmeyle ilgili herhangi bir açıklama yapılmadı.



Nami: “Liderlerin talimatı ile bugüne kadar yapılan tüm çalışmalar gözden geçirildi”



Kıbrıslı Türk Müzakereci Özdil Nami “liderlerin talimatı doğrultusunda bugüne kadar tüm konularda yapılmış çalışmayı gözden geçirdiklerini, uzlaşı noktalarını siyah, uzlaşmazlık noktalarını ise kırmızı ve mavi kalemle kayda geçirdiklerini” belirtti.

Nami, Kıbrıs sorununun çözüm çabaları ve müzakereler hakkında Rum Politis gazetesine verdiği röportajda “Bazı noktaları güncellediklerini ve kolay konularda yeni siyah harfler yarattıklarını” dile getiren Nami, sonuç olarak adına “A. A. – Akıncı-Anastasiadis belgeleri dedikleri yeni uzlaşı belgeleri ortaya çıkardıklarını” vurguladı.

Nami, “tüm başlıklarda görüş alış verişinde bulunduklarını ve şimdi ağırlıklı olarak yönetim ve güç paylaşımı, AB konuları, ekonomi ve mülkiyet konularını müzakere edeceklerini ve bu konuları tam olarak müzakere edeceklerini” belirterek, “liderlerin, toprak konusuna ilişkin olarak ise, sadece kriterlerin görüşülebileceği, haritalar, rakamlar ve köylerin isimleri gibi konuların yalnızca sürecin sonunda gündeme getirilebileceği şeklinde anlaştıklarını” aktardı.

Güvenlik konusunun iki alt başlıkta, iç ve dış boyutu olarak ayrıldığını, iç boyut konusunun daha önceki turlarda ele alınarak, “polis, suçların ortak araştırılması ve diğerleri gibi, çoğunluğunda uzlaşıya varıldığının kabul edildiğini” belirten Nami, ancak konunun dış boyutu ve garantör güçlerin, sadece garantör güçler müzakere masasındayken ele alınabileceğini vurguladı.

Nami, Kıbrıs Türk tarafının yürütme gücü konusunda siyasi eşitlik kavramına büyük önem verdiğini, bunun da Kıbrıs Rum tarafınca anlaşıldığını belirtirken, “dönüşümlü başkanlık ve ağırlıklı oy gibi eski uzlaşı noktalarının müzakere masası dışında mı kaldığı” şeklindeki soruya ise, “tüm konuların masada olduğu ve bu konulara tek tek bakmaları gerektiği” yanıtını verdi.

Nami, “bir sonraki başlığa geçebilmek için öncekini kapatmak gibi bir zorunlulukla kısıtlanmadıklarını, konuları paralel ve karşılıklı ele aldıklarını” vurgulayarak, “Her konunun nihai analizi bir diğerini etkilese de al-ver sürecinde bulunmuyoruz. Hala her başlıkta, kalıcı bir çözüm başarmak için en uygun mekanizmanın hangisi olduğuna karar vermeye çalışıyoruz. Bazı kısımlar al-ver sürecinde çözülmeleri için sona kalacak” şeklinde konuştu.

Mülkiyet konusunda ise Nami, tarafların uygun çözüm yöntemlerinin tazmin, takas ve iade olduğu konusunda uzlaştıklarını, ayrıca bu işi kolaylaştırması için bağımsız bir mülkiyet komitesinin olacağını belirtirken, mülkiyet uzmanları grubunun, gecikme olmadan ayrıntıları ele almaları için liderlerin bir sonraki görüşmesi öncesinde toplanmaları konusunda anlaşıldığını da açıkladı.

Tazminat dışında diğer çözüm şekilleriyle hallolmayan mülkiyet sorunlarında gerekli kaynağın nasıl sağlanacağı şeklindeki soruya karşılık Nami, bu konunun daha sonra görüşüleceğini ancak yeniden birleşmenin finansmanı için çeşitli mekanizmaların olduğunu belirtti.

Nami, “hükümet mekanizmaları ve tahvil seçeneği, özel sektör seçeneği ve özel finans kuruluşları, bankalar vs. gibi seçeneklerin olduğunu” belirterek, “Kıbrıs ekonomisinin bugünkünden çok farklı bir dinamizm sürecine gireceğini” vurguladı.

Nami söyleşisinde, Türkiye’nin garantiler konusundaki tutumunu gözden geçirmeye hazır olup olmadığı şeklindeki soruya karşılık, bu konunun liderler düzeyinde ele alınmadığını ve garantiler konusunda şimdiden sonuç çıkarılmaması gerektiğini belirterek, “İstediğimiz şey; diğer tüm konularda yeterli ilerlemeyi sağlamak ve bu konuyu Eylül ayında, hepimiz New York’ta bulunacağımız zaman garantör ülkelerle ele almaktır” şeklinde konuştu.

Her iki tarafın da referandumda çözüme evet diyebilmesi için kendilerini güvende hissetmeleri gerektiğini vurgulayan Nami, bir süre öncesine kadar Kıbrıs Rum liderinin masada olmadığı bir ortam olduğunu, ancak birkaç hafta içerisinde temelin gözden geçirilmesinin tamamlandığı ve Eylül’de çoklu konferans ihtimalinin konuşulduğu bir ortama geçildiğini belirtti.

Nami, “bir çözümde Kıbrıslı Türklerin güvenliğinin AB’nin rolü ve federal anayasa tarafından sağlanıp sağlanmayacağı” yönündeki soruya karşılık, AB’nin kendi Doğrudan Ticaret Tüzüğü’nü bile uygulayamadığını, bu yüzden Kıbrıslı Türkler’in AB’nin düzenlemelerine kuşkuyla baktıklarını ifade ederek, “Bizim için güvenlik her zaman Türkiye’den geliyor” şeklinde konuştu.



Eide: “İki müzakere grubunun çalışmalarından etkilendim”



Rum Alithia gazetesine göre BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide, iki toplumun müzakere gruplarının çalıştıkları biçimden etkilendiğini dile getirdi.

Eide, sosyal medya hesabı twitter aracılığıyla yaptığı açıklamada, “Nami ve Mavroyannis başkanlığında Kıbrıs’ın iki müzakere heyetinin sergilediği cesaret karşılıklı saygı ve yaratıcılıktan etkilendim” ifadesini kullandı.

Gazete Eide’nin, liderlerin 29 Haziran’da gerçekleştireceği görüşmede yer almak için Kıbrıs’a geri geleceğini de yazdı.



“Çapraz müzakerelere girilmeye başlandı”



Rum Fileleftheros gazetesi, Kıbrıslı Türk müzakereci Özdil Nami ile Rum müzakereci Andreas Mavroyannis’in, liderler arasındaki son görüşme kapsamında liderlerden aldıkları talimat temelinde, yavaş-yavaş çapraz müzakere ufuklarına girmeye başladığını yazdı.

İki müzakerecinin, önceki gün, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide’nin de yer aldığı uzun bir görüşme gerçekleştirdiğini yazan gazete, elde ettiği bilgilere atıfta bulunarak müzakerecilerin, derinlere atlayıp zor ile dikenli konuları görüşmeye başladığını belirtti.

Gazete, BM kaynaklarına dayanarak müzakereciler tarafından hazırlanmakta olan rapor belgenin, Talat-Hristofyas görüş birliklerine ilişkin takviye edilmiş tezlere dayandığını, bunun da Nami ve Mavroyannis tarafından incelendiğini yazdı.

Var olan iyi ortama ve tüm müdahil taraflarca, atmosferin oldukça yardımcı olduğu şeklinde değerlendirilmesine karşın henüz bir sonuç çıkarılması için çok erken olduğunu yazan gazete, aynı kaynaklara dayanarak, taslaktaki görüş birliklerini simgeleyen siyah rengin, bütün taslağın, çok az bir bölümünü teşkil ettiğini belirtti.

Habere göre müzakereciler, yarın ve cuma günü yeniden bir araya gelecek.



Siyasi partilere yeni düzenlemeler



Demokratik yaşamın temel unsurlarından siyasi partilerle ilgili kuralları belirleyen ve 1975'ten beri yürürlükte olan Siyasi Partiler Yasası, Cumhuriyet Meclisi'nde oluşturulan geçici ve özel (ad-hoc) komitenin oy birliğiyle onayladığı yasa önerisiyle, siyasi partilere yeni düzenlemeler içeriyor.

Yıllardır tartışılan ve siyasete ve siyasetçilere güvenin azalmasının temel nedenleri arasında gösterilen milletvekili transferini engelleyecek bir düzenleme de içeren yasa önerisi, siyasi partilerde eş başkanlık uygulamasını da öngörüyor.

Siyasi partilerin çağdaş bir yapıya kavuşturulması amacıyla yenilikler getirecek yasa önerisine göre, siyasal partiler Türkiye Cumhuriyeti'nde faaliyet gösteren bir siyasal parti ile aynı ad altında kurulamayacak ancak KKTC'de kurulan bir siyasal parti adının sonradan Türkiye'de kurulan bir siyasal parti tarafından da kullanılması durumunda, KKTC'deki partinin adını değiştirmesi gerekmeyecek.

Siyasi Partiler Yasa Önerisi, seçimlerde cinsiyet kotasıyla ilgili de düzenlemeler içeriyor ve her cinsiyetten en az yüzde 30 aday gösterilmesini zorunlu kılıyor.

Siyasi Partiler Yasa Önerisi, siyasi partilere Sayıştay denetimi getirirken, kesin hesaplarını Yüksek Mahkeme Başkanlığı'na öngörülen sürede vermeyen siyasi partilerin genel başkan ve/veya yetkilendirdiği kişinin sorumlu tutularak 5 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabileceği kuralını da içeriyor.

Öneriye göre ilk kez yüzde 5’lik seçim barajını aştığı halde milletvekili çıkaramayan siyasi partiler de devlet katkısından yararlanabilecek.

Ad hoc komitenin “seçmenin iradesinin çarpıtılması” olduğu yorumunu yaptığı milletvekili transferini engellemek için de bir düzenleme içeren öneriye göre, "bir partiden milletvekili seçildikten sonra yasama dönemi tamamlanmadan önce partisinden istifa eden veya kesin olarak partiden çıkarılma cezasıyla cezalandırılan bir milletvekili, o yasama dönemi tamamlanıncaya kadar bağımsız milletvekili olarak görev yapacak."

Bu durumdaki bir milletvekili yasama dönemi tamamlanıncaya kadar bakanlık ve Meclis komitesi başkanlığı görevi üstlenmeyecek. Ancak yasama dönemi sona ermeden önce yapılacak herhangi bir seçimde, herhangi bir siyasal partiden aday olabilecek.

Siyasi Partiler Yasa Önerisi'yle siyasi partilerin en yüksek karar organı olan genel kongre ile ilgili kurallar da düzenlendi. Buna göre, genel kongre üyelerinin parti kurucuları, parti genel başkanı, parti eski genel başkanları, parti tüzüğüne göre seçilen merkez organları üyeleri, parti milletvekilleri ve parti belediye başkanları olabileceği kuralı getirilecek.

Siyasi partilerde, iki kişiden fazla olmamak üzere eş genel başkanlık sisteminin uygulanabilmesinin yasal dayanağını içeren yasa önerisi, yüzde 30'luk da cinsiyet kotası öngörüyor. Buna göre, milletvekilliği ve yerel seçimlerde, siyasi partilerin her seçim bölgesindeki aday listesinde her cinsiyetten en az yüzde 30 aday göstermesini zorunlu olacak.

Siyasal partilerin kendi milletvekillerine ve üyelerine uygulayabilecekleri kınama, partiden veya gruptan geçici olarak çıkarma ve partiden kesin olarak çıkarma cezaları da yapılan teknik düzenlemelerle tasarıda yer alıyor.

Özel bankalardan alınan kredilerin parti geliri sayılmasını sağlayan teknik bir düzenleme yapılan yasa önerisine göre, parti üyelik aidatı, milletvekillerinin ve belediye başkanlarının ödeyeceği aidatlar ve adaylık katkı miktarları partilerin tüzüğünde belirlenecek.

Öneriye göre, siyasi partilere gerçek ve tüzel kişiler tarafından aynı yıl içerisinde en fazla asgari ücretin otuz katı bağış yapılabilecek.

Ad-hoc komitenin onayladığı yasa önerisi Meclis Genel Kurulu'ndan da bu şekliyle geçerse milletvekilliği genel seçiminde en az yüzde 5 oy alan siyasi partiler devlet yardımı alabilecek.

Devlet bütçesinden siyasi partilere ayrılan ödeneğin yüzde 15 olmasını öngören yasa önerisine göre, bir milletvekilinin partisinden istifa etmesi halinde, o milletvekili yerine başka bir milletvekili seçilene ve en geç bir sonraki milletvekilliği genel seçimlerine kadar ödenek devam edecek.

Siyasi partilere halen devlet bütçesinin binde 3’ü oranında katkı yapılıyor. Bütçe rakamında değişiklik öngörülmezken, kaynağın dağılımında bir değişikliğe gidiliyor. Halen, siyasi partilere devlet bütçesinden ayrılan kaynağın yüzde 10’u, yüzde 5’lik ülke barajını geçen siyasi partilere eşit olarak, geriye kalan miktar ise siyasi partilerin çıkardığı milletvekili sayısına göre dağıtılıyor. Ad-hoc komite, yüzde 10’un siyasi partilerin kurumsal yapısını sürdürebilmesi adına yeterli bir oran olmadığı değerlendirmesini yaparak, rakamın yüzde 15 olarak düzenlenmesinde uzlaştı. Yani yasa önerisi yürürlüğe girerse, yüzde 15’lik pay partiler arasında eşit dağıtılacak, geriye kalan miktar ise milletvekili sayısına göre partilere katkı olarak verilecek.

Yasa değişikliğiyle ilk kez, seçimde yüzde 5’lik ülke barajını geçen ancak milletvekili çıkaramayan partiler de bir milletvekili çıkarmış gibi devlet katkısı alabilecek.

Siyasi Partiler Yasa Önerisi, bu haliyle yasalaşırsa, kesin hesaplarını Yüksek Mahkeme Başkanlığı'na öngörülen sürede vermeyen siyasi partilerin genel başkan ve/veya yetkilendirdiği kişi (mali sorumlu), sorumlu tutularak yargı kararıyla 5 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilecek.

Yasa önerisindeki yeniliklerden biri de, Sayıştay’ın siyasi partileri denetlemesi.

Sayıştay’ın, denetçilerinin siyasi partilerin kesin hesaplarına ilişkin denetim raporlarını en geç altı ay içinde Yüksek Mahkeme'ye bildirmesini düzenleyen yasa önerisindeki bir başka maddeye göre, siyasal partiler Türkiye Cumhuriyeti'nde faaliyet gösteren bir siyasal parti ile aynı ad altında kurulamayacak. Ancak KKTC'de kurulan bir siyasal parti adı sonradan Türkiye'de kurulan bir siyasal parti tarafından da kullanılması durumunda, KKTC'deki partinin adını değiştirmesi gerekmeyecek.

Siyasi partilerin tüzük, program ve çalışmalarının Anayasa’da da yer alan devletin ülkesi ve halkı ile bölünmez bütünlüğüne, insan haklarına, halk egemenliğine, demokratik ve laik Cumhuriyete ve Atatürk İlkeleri’ne aykırı olamayacağını düzenleyen yasa önerisi uyarınca, tüzükleri, programları, parti içi çalışmaları ve kararlarının demokratik ilkelere aykırı olamayacağı; yabancı devletlerden yardım alamayacağı, Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasal partiyle aynı ad altında kurulamayacağı kurallarına aykırı amaçlar gütmeleri veya faaliyette bulunmaları halinde Başsavcılık, Anayasa Mahkemesi'nde kapatma davası açma yetkisi kullanabilecek.

Yasa önerisine göre, hiçbir yurttaş aynı anda birden fazla siyasal parti üyesi olamayacak; aksi halde üyelik niteliği bu siyasal partilerin tümünde sona ermiş sayılacak. Siyasal partiler üye listelerini olağan ve olağanüstü genel kongrelerinden en az bir ay önce Yüksek Seçim Kurulu’na sunacaklar. Yüksek Seçim Kurulu aynı anda birden fazla siyasal partiye üye olan kişilerin üyeliğinin düştüğünü ilgili siyasal partilere bildirecek.



Tuncay ile Hacıdimitriu’ya 2015 Avrupa Vatandaşlık Ödülü



Kültürel Miras Teknik Komite Eş Başkanları Ali Tuncay ile Takis Hacıdimitriu 2015 Avrupa Vatandaşlık Ödülü’ne layık görüldü.

Rum Fileleftheros gazetesine ne demeç veren eş başkanlar, komite üyeleri arasındaki sıkı işbirliğine vurgu yaparlarken, çalışmalarının tamamlanması için daha fazla maddi desteğe ihtiyaçları olduğuna işaret ettiler.

Habere göre Tuncay, Avrupa Vatandaşlık Ödülü’yle ilgili soruya verdiği yanıtta, bunun sadece kendilerine verilen bir ödül olmadığını söyledi. Bu şekilde tüm Komite’nin çalışmalarının tanındığını belirten Tuncay, sadece kendilerinin bulunmadığını, birçok uzman ve çalışma arkadaşına sahip olduklarını vurguladı.

Tuncay ile Hacıdimitriu, yapacak çok işin olduğunu ancak bunları hayata geçirmek için daha fazla maddi desteğe ihtiyaç duyduklarını da vurguladılar.