BAŞKENT GÜNLÜĞÜ / NECDET SİVASLI



e.mail: necdetes@mynet.com







Çin malları ile ilgili yapılması



Gerekenler yapılmazsa…







Son günlerde piyasalarda sağlığa zararlı Çin malları konusu gündemi doldurmaya başladı. Konu aslında bugünün konusu da değil. Daha önce de bazı Çin mallarının kalitesiz olduğu, sağlığı tehdit ettiği, özellikle de kanserojen maddeleri barındırdığı tespit edilmişti.



Çocuk oyuncaklarında, çeşitli malzemelerde kanserojen maddeleri tespit edilen Çin mallarının piyasalardan toplandığını ve tüketicilerin bu konuda uyarıldığını biliyoruz.



Bugün de Çin’den ithal edilen ayakkabılarda kanserojen yapan maddelere rastlandığı ve bu ayakkabıların piyasalardan toplanmaya başlandığı bildiriliyor. Alınan tüm önlemlere rağmen, Çin’den ithal edilen ve sağlığı tehdit eden malların ülkeye girişinin önlenmemesi de ayrıca tartışılması gereken bir konudur.



Daha önce konu ile ilgili olarak Çin’deki yetkililerle görüşmüştük. Bazı fabrikaları da gezdiğimizde yetkililerin bize söyledikleri şöyle olmuştu:



“ Biz, talep üzerine her türlü malı üretebilecek kapasiteye sahibiz. Türkiye’den üretim talebi geliyor. Ucuz mal üretimi isteniliyor. Bunu biz üretiriz. Malı satarız. Bu mal Türkiye’ye nasıl girer, nerede satılır bu bizi ilgilendirmez. Ama, bizden kaliteli mal üretmemizi isterlerse bunu da yaparız. Bu da maliyete yansır. Türkiye’den daha çok maliyeti az olan üretim talebi geliyor.”



Türkiye’deki Çin Büyükelçiliği yetkilileri de yaptıkları açıklamalarda aynı şeyleri söylüyor. “Biz, fiyata göre her türlü malı üretip satıyoruz” diyorlar. “Eğer ucuz mal istenirse bunun riskleri de olabilir” diye ekliyorlar.



Çin’de yaptığımız temaslarda çok kaliteli malların üretildiğini de gördük. Ancak, bunlardaki fiyat farklarını söylemeye gerek var mı bilmiyoruz? Dünyanın en tanımış markaları burada kendi ürünlerini birebir üretiyor. Özetle çakma olmayan mallar da var.



Dünya’nın her tarafından gemilerle kullanılmış plastik ve pet şişeler Çin’e getiriliyor. Bunlar fabrikalarda işleniyor. Kumaş bile yapılıyor. Zaten bu plastik ve petler doğrudan kanserojen madde taşıyor. İşlenme sırasında suni boyalar da katılınca kanserojen madde iki katına çıkıyor. Bu malzemelerin işlenmesinden oyuncaklar, ayakkabı aksesuarları, kumaşlar, çantalar imal ediliyor. Saat kordonları, futbol topları akla ne gelirse bu maddelerden üretilip piyasaya veriliyor. Gerisini siz düşünün.



Çin’den ithal edilen kumaşlar, Türkiye’de hazır giyim atölyelerinde işlenip elbise yapılıyor. Takımı 30-40 liraya satılan Çin malı kumaştan imal edilmiş elbiseler var. Bunlar hiç mi denetlenmez? Yine Çin’den çok ucuza getirilen battaniyeler, yatak örtüleri piyasalarda rahatlıkla satılabiliyor. Sorun sadece ayakkabı ve saatlerle sınırlı değil, bunu vurgulamaya çalışıyoruz.



Çinliler, Türkiye’de satılan malların talep üzerine üretildiğini söylüyorlar.



O zaman sorun bu malların Türkiye’ye girmesini önlemektir. Bunun yanında sağlığı tehdit eden bu malların Çin’de üretimin yaptırılmasının önüne set çekilmesidir. Bu konuda eğer devlet sert önlemler alır, kontrol mekanizmasını devreye sokarsa bu tür malların ülkeye girişi de ortadan kalkabilir.



Ayakkabılardan sonra şimdi de Çin malı saatlerin hastalık saçtığı haberleri gelmeye başladı. Bunu, Çin malı çantaların izleyeceğini sanıyoruz.



Dikkat edilecek olursa, piyasa Çin malları ile dolup taşıyor. Hemen her köşede Çin malı bulmak mümkün. Bunların hangilerinin sağlığa zararlı, hangilerinin kaliteli olduğunu çözmek de mümkün değil. Bazı büyük firmalar bile ürünlerinin önemli bölümünü Çin’de ürettirip Türkiye’ye getiriyor. Bazı Çin malları da Türkiye’de işleniyor ve etiketlenip piyasaya sürülüyor.



Burada bütün iş devletin ilgili kuruluşlarına düşüyor. Kalite kontrolü, Gümrüklerde alınacak önlemler ve Çin’de iş yapan şirketlerin iyi denetlenmesi ile bu işin çözümü mümkün hale gelebilir.



Çin malları ile ilgili şikâyetlerin bugünün konusu olmadığını da biliyoruz.



Sıkı denetim şart görünüyor. Bir ara Çin’den doğrudan mal gelişi yasaklanmıştı. Ancak, bu çeşitli yollarla delindi. Çin’den alınan mal Avrupa üzerinden Türkiye’ye sokulmaya başlandı. Bunun da denetim altına alınması gerektiği görüşündeyiz.



Kaldı ki, bir Devlet kuruluşu olan TASİŞ’de de kaçak olarak ele geçirilen Çin malları satılabiliyor. Eğer, bu mallar kaçak ise, tehlikeli ve sağlığa zararlı ise TASİŞ gibi bir Maliye kuruluşunun bu malları satma yerine imha yoluna gitmesi daha doğru olmaz mı? Siz bir yandan piyasadaki sağlığa zararlı malları toplamaya çalışırken, öte yandan devlet eli ile kaçak ele geçen malları satmaya kalkarsanız tam bir çelişki olmaz mı?



Türkiye, kalitesiz ve sağlığa zararlı Çin malları deposu halinden kısa zamanda çıkarılmalıdır. Üstelik bu konuyu ciddi biçimde ele alacak bir kurumun da oluşturulmasında yarar olacaktır.



necdetbuluz@gmail.com



necdetes@mynet.com