BAŞKENT GÜNLÜĞÜ / NECDET SİVASLI

e.mail: necdetes@mynet.com

PUTİN, YİNE TERS

KÖŞE YAPTI…

Rusya’yı, hali

ile Devlet Başkanı Putin’i seversiniz veya sevmezsiniz bu başka bir

şeydir. Ancak, Rusya’nın bölgede bir denge unsuru olduğunu sanırız

herkes kabul ediyordur. Özellikle, Dünya’yı avuçlarının içine alma

savaşı veren Amerika ve Batı’ya karşı dimdik ayakta durmayı başaran,

hatta meydan okuyan Putin, iyi bir satranç oyuncusu olduğunu bir kez

daha ortaya koymuş oldu. Ukrayna krizi sürerken, Kırım’ı kendisine

bağlayan Rusya’ya karşı oluşturulan ittifakın bugüne kadar fazla

etkili olduğunu da söyleyemeyiz.

Kırım konusunda

bizim de Rusya’ya öfkemiz var ve bunun karşısındayız. Ancak, öfkeli

olmak, yapılanların karşısında olmak ne yazıktır ki sorunların çözümü

için yeterli olamıyor.

Rusya, doğalgaz

ve petrol zengini bir ülke olarak dikkat çekiyor. Ukrayna krizi nedeni

ile de Amerika ve Batı ile gerilim yaşıyor. Avrupa, Rusya’nın en büyük

doğalgaz müşterisi olarak da biliniyor. İşte, bu kriz ortamında Rusya

Devlet Başkanı tüm dengeleri değiştirebilecek bir anlaşmaya imza

atarak yine dünya kamuoyunu şaşırttı.

TARİHİ ANLAŞMA

Rusya ile Çin’in

müttefik ve dostluğunu perçinleyecek doğalgaz anlaşması Pekin’de iki

devlet başkanı tarafından imzalandı. Bu anlaşma için “400 milyar

dolarlık tarihi anlaşma” ifadesi kullanılıyor. 10 yıl süren

müzakereler sonunda tarafların yaptığı anlaşmaya göre Rusya 30 yıl

boyunca her yıl 38 milyar metreküp doğalgazı Çin’e satacak. Anlaşmanın

toplam değerinin de 400 milyar dolar olduğu taraflarca açıklandı.

Çin, petrol

ihtiyacının çok büyük bir bölümünü İran’dan karşılıyor. Suriye’deki iç

savaş nedeni ile bölgede baş gösteren dalgalanmalar ve İran’ın daha

önce Amerika ve AB’nin hedefi haline gelmesi Çin’i derinden

düşündürüyordu. Rusya-Çin işbirliği ile bölgede Suriye’ye sahip

çıkılarak planlar altüst edildi. Ukrayna sorunu nedeni ile Amerika ve

Batı ile sıkıntılı günler yaşayan Rusya’nın doğalgaz konusunda yüzünü

Çin’e çevirmesi bu krizin Çin’e yaramış olduğunu da gösteriyor. Bu

anlaşma ile Putin “Bundan sonra ben değil, düşünen Batı olmalıdır”

demeye getiriyor.

Zaten var olan

Rusya ile Çin ittifakı, “Asya’da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler

Konferansı “ile daha da güçlendi. Pekin’de bulunan İran Cumhurbaşkanı

Hasan Ruhani ve Irak Başbakan’ı El Maliki ve Moğolistan Cumhurbaşkanı

Tsaghiagiin ile de baş başa görüşen Putin ve Çin Devlet Başkanı Xi

Jimping böylece bir gövde gösterisini de yapmış oldular.

ASKERİ ALANDA DA

GÜÇ BİRLİĞİ

Daha önceden de

Rusya ile Çin’in ortak deniz tatbikatı ve bu tatbikatta denedikleri

yeni araç-gereç ve silahlar iki devletin ticaret dışında siyasi ve

askeri alanda da işbirliğini güçlendirdiğinin bir mesajı olarak

değerlendirilmişti. Dikkat edilecek olursa, Ukrayna krizi ve diğer

olaylar nedeni ile Amerika ve Batı, Rusya’ya karşı askeri güç

kullanımının lafını bile etmiyorlar. Sadece ekonomik ambargo ile

yetiniyorlar. Ancak, bugüne kadar uygulanan ekonomik ambargolar Putin

için hiçbir şey ifade etmedi. Kaldı ki Rusya Devlet Başkanı meydan

okumayı da sürdürdü. Şimdi ise Çin ile yapılan doğalgaz anlaşması

ekonomik alanda Rusya’yı daha da güçlendirmiş olacaktır.

“Asya’da

İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı “(CICA) 4 yılda bir

toplanıyor. CICA’ya Türkiye ile birlikte 24 üye ülke var. 9 ülke ve 4

Uluslar arası Organizasyon gözlemci statüsü ile örgütte yer alıyor.

Cumhurbaşkanı Gül, Soma Maden faciası nedeni ile bu yıl düzenlenen

konferansa katılamadı.

Öte yandan

Pasifik’te bazı sorunlar yaşayan Çin’in yanında yer alacak olan

Rusya’nın sorunların Çin lehine gelişmesinde de rol oynayabileceğine

dikkat çekiliyor. Bu sorunlar arasında Tayvan’ın çok önemli rol

oynadığını belirtmek istiyoruz. Bu ittifak, Tayvan üzerindeki Amerikan

etkisini kırabilecek mi ilerleyen zaman içinde bunu birlikte

göreceğiz.

SURİYE KONUSUNA DİKKAT

Rusya ile Çin

arasındaki doğalgaz anlaşmasının yanı sıra 40’ın üzerinde başka

konular üzerinde de anlaşma sağlandığı ve bu işbirliğinin bölgedeki

dengeleri iyiden iyiye değiştireceği de ifade ediliyor. Rusya’nın

Kafkaslar’daki etkisi sürerken, Ortadoğu’da da Suriye, İran ve Irak

üçgeninde de Rusya’nın Çin’in de desteği ile daha sağlam ve güçlü

ittifaklar sağlayabileceğine dikkat çekiliyor. Putin de yaptığı

açıklamada Amerika’ya vurgu yapıyor ve “Dünya’nın tek patronunun

olmadığını gösterdik,”diyor.

Ortada 3

yıldan daha fazla iç savaş yaşayan bir Suriye var. Komşudaki

belirsizlik sürüyor. Rusya’nın desteğindeki Esad’ın artık

devrilemeyeceği ve muhaliflerin kazanamayacağı görülüyor. Çin ile

yapılan anlaşma sonrası Rusya’nın Suriye konusunda ağırlığını iyiden

iyiye Esad’dan yana koyabileceğini de görmek gerekiyor. Bu nedenle

zaten baştan bu yana yanlış politikalar uygulayan Türkiye’nin değişen

bu dengeleri değerlendirerek yeni baştan politikalar üretmesinde yarar

olacağı görüşündeyiz.

e.mail: necdetbuluz@gmail.com

necdetes@mynet.com