Türkmenistan Devlet Başkanı’nın Türkiye Ziyareti

Hasan Kanbolat, ORSAM Başkanı

Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbangulu Berdimuhamedov Türkiye’ye geliyor.

Berdimuhamedov, 12 Şubat 2012 tarihinde yapılan seçimlerde yüzde 97,14’lük oy oranıyla tekrar devlet başkanlığına seçilerek, resmen ikinci dönem için görevine başlamıştı. 2007 yılında yapılan seçimlerde yüzde 89,23 oy alarak devlet başkanlığına seçilen Berdimuhamedov sanırım bu oy oranını az buldu ki 2012 seçimlerinde oy oranı yüzde 97,14’e yükselttirdi. Türkmenistan Anayasasına göre, ülkede devlet başkanı 5 yıl süreyle seçiliyor. Berdimuhamedov’un2017 yılında üçüncü defa devlet başkanı seçileceğini tahmin etmek için kahin olmaya gerek yok.Bu nedenle, 2017 yılında yapılacak olan devlet başkanlığı seçimlerinde oyların yüzde 100’ünü almasını dilerim.



Berdimuhamedov, yeniden seçilmesinin ardından ilk yurtdışı ziyaretini 28 Şubat-1 Mart arasında Türkiye’ye yapıyor.29 Şubat aynı zamanda Türkiye ile Türkmenistan arasında diplomatik ilişkilerin 20. yıldönümü. 29 Şubat’ta Ankara’da resmi temaslarda bulunacak olan Berdimuhamedov’un yedi anlaşma imzalaması bekleniyor. 1 Mart’ta da İstanbul Çırağan’da TOBB ve DEİK’in ev sahipliğinde gerçekleştirilecek olan Türk-Türkmen İş Forumu’na katılacak.Türkiye ile Türkmenistan arasında oldukça yakın ilişkiler temelinde ortak ilgi uyandıran enerji, tekstil, ulaştırma, haberleşme, turizm, inşaat ve bankacılık alanlarında işbirliğini geliştirme imkanları değerlendirilecek. Söz konusu alanlarda ortak işletmelerin ve üretim tesislerinin kurulması teşvik edilecek.



Türkiye, Türkmenistan’dan pamuk ve tekstil ürünleri, enerji, kimya ve tarım ürünleri ithal ederken, Türkmenistan’da Türkiye’den metal, beyaz eşya, elektronik ürünleri, gıda, tekstil sanayi ürünleri, işlenmiş gıda ürünleri, inşaat malzemeleri, ulaştırma araçları ve ilaçlar ithal etmektedir.Türkiye-Türkmenistan dış ticaret hacmi 2010 yılında, 2009 yılına kıyasla yüzde 19 oranında artarak, 1,5 milyar Dolar olarak gerçekleşmişti. 2011 yılında Türkmenistan ile 1.887.104 Dolar dış ticaret hacmine ulaşıldı (Türkmenistan’dan ithalat: 392.712 ve ihracat: 1.494.392). Türk müteahhitlik firmaları Türkmenistan’da şimdiye kadar yaklaşık 23,7 milyar Dolar değerinde 690 proje üstlendi. 2010 yılında 4,3 milyar Dolar değerinde 56 iş ve 2011 yılında 3,2 milyar Dolar tutarında 59 iş aldı. Türkiye son dört yılda Türkmenistan’ın dış ticaretinde birinci sıraya yükselerek Rusya Federasyonu’nun yerini almıştır. Türk şirketlerinin Orta Asya’da en çok proje üstlendikleri ülke Türkmenistan’dır. Türkiye ayrıca Türkmenistan’a en fazla yatırım yapan ülkedir.Bağımsızlığın ilk yıllarında Türkmenistan’da faaliyet göstermeye başlayan Türk büyük şirketleri yerlerini zamanla KOBİ’lere bırakmıştır. Mevcut Türk şirketleri küçük ve orta ölçekli olup, tamamına yakını ülkede kurulmuş veya kamu ihaleleri alarak büyümüş şirketlerdir. KOBİ’ler, sayı olarak en fazla işletmenin bulunduğu grup olmakla beraber, ticaret hacminde önemli bir yer tutmamaktadır. Toptan ve perakende satış şeklinde faaliyette bulunan Türk KOBİ’leri daha ziyade, inşaat malzemeleri, mobilya, konfeksiyon ve ayakkabı, elektronik ürünler, beyaz eşya ile otomobil ticareti yapmaktadırlar.



Türkiye-Türkmenistan ilişkilerinde son dönemde dikkat çeken iki husus bulunmaktadır. Birincisi, Rusya Federasyonu yeni doğal gaz alanlarını devreye soktuğu için Türkmenistan doğal gazını giderek daha az almaktadır. Bu nedenle, Türkmenistan’ın Türkiye üzerinden Avrupa’ya doğal gaz botu hattının yapımına gereksinimi artmaktadır. İkincisi, Aşkabat için demokrasi giderek daha fazla önem taşımaktadır. Bu nedenle, Türkiye’nin demokrasi deneyimlerine de gereksinim duyulmaya başlanmıştır.



KAYNAK: http://orsam.org.tr/tr/yazigoster.aspx?ID=3263