Orta Asya’nın küçük, dağlık ve şirin ülkesi Kırgızistan, anayasa referandumunun ardından Cumhurbaşkanlığı seçimlerini Kırgızlara ve genç demokrasilerine yakışır bir olgunluk ve düzen içerisinde başarıyla gerçekleştirmiş olup bir kez daha ülkelerinin Orta Asya’nın demokrasi adası olma sıfatını hakkıyla taşıdıklarını ispatlamışlardır. 30 Ekim 2011’de yapılan seçimlerde Sosyal Demokrat Partisi lideri ve geçici hükümetin başbakanı Almazbek ATAMBAYEV oyların % 62,52’si (962.000 oy), yani her beş oydan üçünü alarak Kırgız halkı tarafından Cumhurbaşkanı olarak seçilmiştir. Cumhurbaşkanlığının diğer adayları Bütün Kırgızistan Partisi lideri Adahan MADUMAROV %14,78 oyla ikinci, meclisteki Milliyetçi Atacurt Partisi milletvekili Kamcıbek TAŞİYEV ise %14,32 oyla üçüncü olurken diğer on üç aday ise %1’den daha az oy almışlardır.

Seçimlere 3.034.000 seçmenden 1.827.872 vatandaş oy kullanarak seçimlere iştirak etmişlerdir. Seçime katılım oranı % 60,27 olup, seçimleri başta AGİT ve diğer uluslararası kuruluşlardan 800 uluslararası gözlemci ve 100’den fazla uluslararası basın mensubu izlemiş, seçimlerin adil ve demokratik bir ortamda gerçekleştiğini ifade etmişlerdir. Bütün seçimlerde olduğu gibi seçimlerden sonra kimi aday veya muhalif siyasi seçim sonuçlarına itiraz etseler de seçimlerde yaygın ve seçim sonuçlarını şaibe düşürecek bir girişimin söz konusu olmadığı anlaşılmıştır.

Ülkemizde ve batıda kendilerini Orta Asya uzmanı olarak lanse eden kişiler, seçim sonuçlarını değerlendirirken yine eski söylemleri olan sözde Kuzey ve Güney anlaşmazlığı konusunu gündeme getirmiş ve seçilen yeni Cumhurbaşkanı Almazbek ATAMBAYEV’in Kuzeyli olduğundan hareket ederek Güney bölgelerinin seçim sonuçlarını kabullenmeyecekleri kehanetinde bulunmuşlardır. Kanımca bu tip yaklaşımlar Kırgız toplumunu bilinçli olarak bölmeye yönelik değilse bile bilgisizlikten kaynaklanmaktadır. Kırgızistan’ı ve Kırgızları yakından tanıyanlar ve bu ülke hakkında önyargısız fikir sahibi olanlar bilmektedirler ki, Kırgızistan’da asla Kuzey, Güney veya başka bir bölünme söz konusu değildir. Issık Göllü, Narinli, Çuylu, Oşlu, Celal-abatlı, Talaslı veya Batıkentli olsun bütün Kırgızlar Kırgız olma kimliğini ve bilincini onurla taşımaktadırlar.

Dünyanın en önemli destanlarından bin yıllık Manas Destanı bütün Kırgızların ortak tarihi, destanın başkarakteri Manas bütün Kırgızların ortak kahramanlarıdır. Dünyaca ünlü Kırgız Yazar Cengiz AYTMATOV tüm Kırgızların gurur kaynağı, cennet misali Issık Göl, muhteşem Tanrı Dağları, yemyeşil Narin Nehri, Harika Su Samuru Vadisi ve bu güzel ülkenin her karış toprağı bütün Kırgızların vatanıdır. Kırgızlar birbirlerini güneyli, kuzeyli, batılı veya doğulu diye ayırmazlar ve ayrıştırmazlar.

Bu güzel ülke muhteşem doğası, geleneksel ve otantik yaşam biçimi, onurlu, dürüst ve aydın insanları, yer altı ve yerüstü zenginlikleri ve en önemlisi genç ve dinamik demokrasisi ile Orta Asya’nın parlayan yıldızıdır. 1 Aralıkta Başkent Bişkek’teki Filarmoni Binası’na da düzenlenen, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve komşu ülkelerden liderlerin de katıldığı törenle geçici hükümetin cumhurbaşkanı Roza OTUNBAYEVA, bu görevi seçimlerin galibi Almazbek ATAMBAYEV’e devretti. Tören sırasında Roza OTUNBAYEVA yaptığı konuşmada, Kırgızistan’ın tüm dünyaya barış yoluyla nasıl görev teslim edileceğini gösterdiğini belirterek, “Devletimizin ve milletimizin bütünlüğünü koruduk. Başarılı Cumhurbaşkanlığı seçimlerini gerçekleştirdik. Bu bizim için çok önemliydi. ATAMBAYEV’e yeni görevine başarılar dilerken, siyasi tecrübesiyle ülkemizi geleceğe taşıyacağına inanıyorum” dedi. Merkez seçim Kurulu Başkanı Tuygunalı ABDRRAHİMOV kürsüye gelerek, seçim sonuçlarını açıkladı ve ATAMBAYEV’i Cumhurbaşkanı ilan etti.

ATAMBAYEV’in yemin etmesinden sonra kendisine Cumhurbaşkanlığı kimliği, rozeti ve bayrağı takdim edildi. ATAMBAYEV de yaptığı konuşmada, Kırgız halkına kendisine verdiği destekten dolayı teşekkür ederek, halefi OTUNBAYEVA’ya süreç içindeki tavrı dolayısıyla teşekkür etti. Seçimlerin geride kaldığını, şimdi ülkenin geleceği için hep birlikte çalışmak gerektiğini söyledi. Kırgızların “tarihi zengin, yüreği temiz"” bir halk olduğunu, başka halklarla barış içerisinde yaşadığını kaydeden ATAMBAYEV, “Bu yeni dönem, sadece Cumhurbaşkanlığı’nın değil, ülkenin de yeni dönemi olacaktır” dedi. Kırgızistan’ın zenginlikleri sayesinde kalkınabileceğini ifade eden ATAMBAYEV, yargının adaletli olması, Meclis’in iyi çalışması, hükümetin de temiz bir şekilde halka hizmet etmesi gerektiğini söyledi. ATAMBAYEV, “Halk her şeyin hesabını soracaktır. Karabulutumuz olan yolsuzluk ve rüşvet ile sonuna kadar mücadele edilecek. Yasalar karşısında herkes eşittir” dedi.

Konuşmasında ülkenin dış politikasına da değinen ATAMBAYEV, belirlenecek dış politikanın Kırgız halkının çıkarlarına hizmet etmesi gerektiğini kaydetti. Rusya’nın Kırgızistan’ın strateji partneri olduğunu vurgulayan ATAMBAYEV, “Türkiye’nin, diğer ülkelerin ve uluslararası kuruluşların destek ve yardımını Kırgız halkı olarak biz unutamayız” dedi. ATAMBAYEV, ülkenin güneyinde yaşanan etnik çatışmaların bir daha ortaya çıkmasına izin vermeyeceklerini dile getirdi. Rus ve Özbek kökenli Kırgızlardan geçen 20 yılda çok fazla göç eden olduğunu, ancak son dönemlerde onların büyük bir kısmının ülkeye geri döndüğünü hatırlatan ATAMBAYEV, “Bu sadece doğduğumuz yerde mutlu olabileceğimiz anlamına geliyor. Bu nedenle onlar da Kırgızistan”da mutlu olabilirler.” dedi.

ATAMBAYEV, bölgesel ayrımcılık yapanlara kimlik ve etnik ayrımcılığı yapanlara, bundan sonra sabır ve anlayış gösterilmeyeceğini ve ceza hukuku çerçevesinde gereken neyse yapılacağını dile getirdi. Artık çalışma zamanı geldiğini ve halkına inandığını belirterek, gerekirse vatan ve millet uğruna kendisinin de canını vermeye hazır olduğunu kaydetti. ATAMBAYEV’in konuşmasının ardından Kırgız halkının temsilcileri olan ve 10 kişiden oluşan “aksakallılar”, yeni Cumhurbaşkanı için dua ettiler.

Bulunduğu jeopolitik ve jeostratejik konumu itibariyle büyük önem arz eden bu ülke Çin’in ticari olarak Orta Asya’ya açılan kapısı konumunda olup liberal ekonomik yapısı, serbest ticaret ve demokratik yapısıyla gelecek vaat ederken istikrarın daha da pekişmesiyle doğal güzellikleri, dağları, nehirleri, vadileri, ormanları, gölleri, kış turizmi ve nice bakir kalmış tabiat varlıklarıyla önümüzdeki yıllarda bir turizm cennetine dönüşmeye ve Orta Asya’nın İsviçre’si olmaya namzet ülke konumundadır.

Kırgız halkı çok entelektüel bir yapıya sahiptir. Bu küçük ülkeden nice yazar, aktör ve aktris, ressam, heykeltıraş, balerin, ses sanatçısı ve güzel sanatlara gönül vermiş ve başarılı olmuş sanatçılar yetişmiştir. Başkent Bişkek barındırdığı nice sanatsal, mimari başyapıtları, müzeleri, sanat galerileri, meydanları, orkestra salonları, parkları ve mesire yerleriyle ülkenin bir aynası olarak zengin kültürünün göstergesidir.

Önümüzdeki dönemde siyasal istikrarın daha da sağlamlaşarak ekonomik gelişmenin gerçekleşmesi, dış yatırımların ve dış sermayeyi cezp edecek ortamın hazırlanmasıyla birlikte bu ülkenin kısa sürede hak ettiği gelişmişlik düzeyine erişeceğinden hiç kuşkum yoktur. Yeni seçilen Cumhurbaşkanı Almazbek ATAMBAYEV’in seçimlerden hemen sonra verdiği beyanatta herhangi bir uluslararası çekişmenin tarafı olmak istemediklerinden dolayı halen ABD askerlerinin bulunduğu Manas Hava Alanı’ndaki ABD üstünün kapatılacağını dair düşüncesini ortaya koyması istikrara atılmış önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.



BAĞIMSIZLIĞININ 20. YILINDA KIRGIZİSTAN ULUSLARARASI GİRESUN TOPLANTI SI



Kendinden emin adamlarla Orta Asya’nın en demokratik ve özgür ülkesi olma yolunda ilerleyen dost ve kardeş ülke Kırgızistan görkemli törenlerle bağasızlığının 20 yılını kutlamaktadır. Kırgızistan’ın dış temsilciliklerinde ve Kırgızların bulunduğu bütün ülkelerde de törenler ve toplantılar düzenlenmiştir. Bu doğrultuda 24 Aralık 2011 de ‘Bağımsızlığının 20. Yılında Kırgızistan konulu uluslararası toplantı Kırgızistan’ın Ankara Büyükelçiliği, Avrasya ekonomik İlişkiler Derneği ve Giresun Üniversitesi tarafından Giresun Üniversitesi rektörlük toplantı salonunda düzenlenmiştir.

Bu uluslararası toplantıya iştirak etmek üzere Giresun’a gelen Kırgızistan Ankara Büyükelçisi Ermek İBRAİMOV, Elçilik Müsteşarı Doç. Dr. Yıldız UZAKOVA, Kültür Müşaviri Alima OKEEVA Giresun Belediye Başkanı Kerim AKSU’yu, Giresun Valisi Dursun Ali ŞAHİN’i ve Giresun Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Yılmaz CAN’ı, makamlarında ziyaret ederek Kırgızistan ile Giresun ili arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi doğrultusunda görüşmelerde bulundular. Bu nezaket ziyaretlerine Avrasya Ekonomik İlişkiler Derneği Başkanı Hikmet EREN, Gediz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Seyfullah ÇEVİK, Bilge Adamlar stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Doç. Dr. Attila SANDIKLI, devlet eski bakanlarından, İzmir Üniversitesi İİBF Dekanı Prof. Dr. Sabri TEKİR , Yeni Çağ Gazetesi yazarı, Ahi Evran Üniversitesi İİBF Dekan yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Kürşad ZORLU ve diğer katılımcılar da katıldılar. Kırgız misafirler ve toplantının katılımcıları Giresun’da çok sıcak karşılandılar Bilimsel toplantı ise iki ülkenin milli marşlarının çalınması, saygı duruşu ve Kırgızistan’ın tanıtım filminin gösterimiyle başlamıştır.

Açılış ve Protokol konuşmaları EkoAvrasya Yönetim Kurulu Başkanı Hikmet EREN konuşmasıyla başlamıştır. Hikmet EREN sözlerine Cengiz AYTMATOV’un edebiyata kazandırdığı eserlerden bahsederek başlamıştır ve Kutadgu Bilig’in yazarı Yusuf Has Hacip ile devam etmiştir. Ayrıca Kırgızistan’ın bağımsızlığının 20. Yılında yeni bir devlet olarak dünya siyasi arenasında yerini almasından bahsetmiştir. Kırgızistan ile ilgili genel bilgiler olarak 20 yıllık zaman diliminde yaşamış olduğu devrimlerden, 199.500 km2 coğrafyası ile Türkiye’nin yaklaşık 4’te 1’i alana sahip olmasından, Kazakistan, Özbekistan, Tacikistan ve Çin gibi ülkelerle komşu olmasından bahsetmiştir. Kırgızistan’ı tanıyan ilk ülke olan Türkiye ile ekonomik kültürel işbirliğinin en üst seviyede olmasının verdiği onuru belirtmiştir. Sözlerine Kırgızistan’ın bağımsızlığının 20. Yılını gönülden kutladığını söyleyerek sözlerine son vermiştir.

İkinci olarak Giresun Üniversitesi rektörü Prof. Dr. Yılmaz Can konuşmasında üniversitelerin görevlerinden biri de ait oldukları toplumların, coğrafyanın, ülkenin hatta insanlığın sorunları ve geleceğiyle ilgilenmek, sorunların çözümüne ve daha iyi bir geleceğin oluşmasına katkı sağlamaktır demiştir. Sözlerine Kırgızistan’ın 20. Bağımsızlık yıldönümünü kutladığını ve Kırgızistanlı kardeşlerimize mutlu bir gelecek dilediğini ve Kırgızistan ile birlikte bağımsızlığını kazanan diğer akraba devletler içinde aynı dilek ve temennilerini tekrarlamıştır.

Üçüncü olarak Kırgızistan Ankara Büyükelçisi Ermek İBRAİMOV bu yıl Kırgızistan’ın bağımsızlığının 20. Yıldönümü ve Türkiye Kırgızistan geçmiş ve geleceğine ilişkin toplantılar ve konferanslar düzenlenmektedir. Bilindiği gibi iki ülke arasındaki ikili ilişkiler en üst seviyede devam etmektedir ve Kırgızistan’ın bağımsızlığını tanıyan dost ve kardeş ülke Türkiye’dir. 1991 24 Aralık tarihinde diplomatik ilişkiler kurulmuş o günden bugüne diplomatik ilişkiler en iyi şekilde ve her geçen gün gelişerek devam etmektedir demiştir.

Dördüncü olarak Giresun belediye başkanı Kerim Aksu sözlerine bugün burada Kırgızistan’ın 20. Yılını kutluyoruz diyerek başlamıştır. Giresun belediye başkanı olarak sayın büyükelçimizi üniversitemizde görmekten büyük onur ve gurur duyuyoruz. İnşallah bundan sonraki süreçte de üniversitemizin büyümesiyle Kırgızistan’dan genç kardeşlerimizin buraya okumak için gelmelerini temenni ediyorum demiştir.

Daha sonra Giresun Milletvekili Adem TATLI Kırgızistan’ın 20. Kuruluş yıldönümünü kutlarken yıldönümlerinin iki açıdan önemli olduğunu ilk olarak kutlamalar coşkuyla elde ettiğimiz bağımsızlıkları yaşama imkanı tanır. İkinci olarak ise geleceğe doğru nasıl bir yol izleyeceğimizin ana hatlarını verir. Bundan 20 yıl öncesinde uluslar arası alanda büyük bir değişim yaşanmıştır. Dünyadaki bu değişim ve küreselleşme etkilerini göstermiştir. 1989’da çift kutuplu olan dünya yapısında dağılma yaşanmıştır. Bu dağılma Balkanlar, Doğu Avrupa, Kafkaslar ve Orta Asya’da kendini göstermiştir. Türkiye olarak biz bu dönüşümü çok yakından takip ettik çünkü değişen ve dönüşen coğrafya bizimde atalarımızın geldiği yerlerdi. Kırgızistan’da atalarımızın geldiği yer olarak bizim için önemlidir demiştir.

Son olarak Giresun valisi Dursun Ali ŞAHİN Kırgızistan Cumhuriyeti’nin bulunduğu stratejik konumu, demokratik yapısı ve ticari gelişmeler bakımından çok önemli kardeş ülkemizdir demiştir. Ve dost ve kardeş ülkemiz olan Kırgızistan’ın 20.yıl dönümünde bir arada olmaktan onur duyuyorum demiştir.

CENGİZ AYTMATOV OTURUMU :

“KIRGIZİSTAN’DA YAŞANAN SİYASİ VE DİPLOMATİK GELİŞMELER IŞIĞINDA GELECEĞE İLİŞKİN ÖNGÖRÜLER” konulu oturum başkanlığını Giresun Üniversitesi Rektör Yrd. Prof. Dr. Ünsal BEKDEMİR yapmıştır.

İlk konuşmacı Ekonomiden sorumlu eski bakanlarından, İzmir Üniversitesi İ.İ.B.F Dekanı Prof. Dr. Sabri TEKİR konuşmasında bugüne kadar yapılmış olan protokol konuşmalarından farklı olarak ifade tarzına biraz daha klasik bir boyut kazandırmak istemiştir. Sözlerine; mesele şudur; insanlık ve dünya çok önemli bir süreç yaşamaktadır. 20 yıllık dönem, yenidünya, yeni bir gelişim süreci yaşayacak gibi görünmektedir. Bu değişim dönemi çok yönlü ve çok etkili çalkantıların yaşandığı dönem olacaktır. Değerlendirme yapılacak olursa ülkeler bu dönemde içbükey istikrarsızlık yaşayacağı gibi dışbükey istikrarsızlıklar da yaşayabilirler. Devletlerarası ilişkiler artacak ve çatışmalar şeklinde değerlendirilebilecek bir takım olgular yaşanacaktır. Devletlerin kendi içlerinde var olan gruplar arası çalışmalar yoğun bir şekilde devam edecek gibi görünmektedir. Dünyada yaşanmış savaşlar kaynaklar üzerindeki hâkimiyet mücadelesinden ibarettir. 2040’a doğru global yani küresel gelişmeler adlı İngiltere’de savunma bakanlığı tarafından verilmiş olan bir rapordan esinlenerek yazmış olduğum şeyleri size aktarmaya çalışıyorum. Bunun dışında bir başka deprem niteliğinde bir gelişme olarak küresel güç merkezlerinde bir kaymanın meydana gelmesidir. Yani bugün Amerika merkezli batı merkezli güçler daha çok doğuya doğru yönelmiştir. Bütün bunların hemen hepsi ekonomik yönden kaynak problemlerinden kaynaklanmaktadır demiştir.

İkinci konuşmacı Beykent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Önder ARI konuşmasında uzun dönemde kaynaklara hakimiyetten doğan bir iç döngüyü aynı şekilde bir dış döngü olarak da Türkiye’nin alacağı rol hem batıda hem de doğuda yalnız köprü olarak değil dinamik olarak öncülük edeceği hatta güney Amerika ülkeleri dahil olmak üzere genç arkadaşlarımızın yeni gelişen dallardaki uzmanlıklarını araştırmalarınızdaki öncülük ve girişimlerle gerçekleşebilir. Son üç yılda özellikle Türkiye’deki gelişime bakıldığında bu kurumlar içerisinde bu sempozyuma dâhil edilmiş olan dış Türkler, komşuluklar veya akrabalıklar şeklinde yorumlanabilir, yeni bir örgütlenmenin mevcut olduğunu görüyoruz. Bu tür AB’de olan AB müsteşarlığı kadrosunun 18 kişi ile başlayıp 120 kişiye kadar çıkan bir öncü grubunun ülke projelerini ve önceliklerini tespit etmede çok objektif değerlendirileceğini ortaya koyuyor demiştir.

Oturumun üçüncü konuşmacı Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hasan Ali KARASAR konuşmasında bugün Kırgızistan’ın 20. Yaşını kutluyoruz. Kırgızistan için önemli bir gün çünkü bizim cumhuriyetimiz kurulmadan önce ülkemiz kısa bir süre düşman işgali altında kalmıştır ama Kırgızistan’da yaklaşık 125 yıl süren bir kurtuluş savaşı yaşandı.1863-1865 senesinde Rus hâkimiyeti altına girdi. 1917’ye kadar Çarlık Rusya İmparatorluğunun sömürge yönetimi altında bulunduğu bu dönem boyunca elliden fazla isyan oldu Ruslara karşı ve bir kurtuluş ümidi devam etti. 1916 senesindeki büyük isyandan büyük katliamlar oldu. Kırgız nüfusunun hemen hemen 3’te biri kaybedildi. 1916 senesinde Kırgızistan’la başlayan bu mücadele Bolşeviklere karşı bir mücadele haline dönüştü ve 1916’dan 1936’ya kadar Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan dağlarında bu insanlar Bolşevik idaresine karşı savaştılar. 1941-1945 Sovyetler Birliği 2.Dünya savaşına girince Kırgızlar cepheye sürüldü. Yine acı kayıplar, katliamlar, nüfusun sürekli yaralandığı bir zaman dilimi içerisindeki Kırgızlar ayakta kalmayı başardılar.1991 senesinde Rus hâkimiyetine girdikten 125 sene sonra büyük mücadelelerle, büyük kayıplarla bağımsızlığını kazandı. 20 yılda, 100 yılda, 1000 yılda kutlanır demiştir.



Dördüncü konuşmacı Kırgızistan Ankara Büyükelçiliği Müsteşarı Doç Dr. Yıldız UZAKOVA konuşmasında Türkiye Kırgızistan ilişkilerinde ileride neler yapılacağı hakkında değerlendirmek ve mesaj vermek istemiştir. İkili ilişkiler başarılı şekilde devam ederken 170’e yakın anlaşmalar gerçekleştirdik. Anlaşmalar yapıldığı gibi bu ikili ilişkilerde eğitim alanda MEB kapsamın da eğitim öğretim projesi ve öğrenci değişim programları yapılmaktadır. Örnek olarak ise kendisinin de Türkiye’ye öğrenci olarak geldiğini ve bu proje kapsamında eğitim gördüğünün dile getirmiştir. Diğer alanda gelişme olarak Başbakanların karşılıklı olarak yaptıkları ziyaretleri örnek vermiştir. Son olarak Kırgızistan 2012-2013 BM adaylığını koymuştur. Bu durum bile cesaretiyle başarısını göstermiştir demiştir.

Oturumun son konuşmacı Giresun Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Abbas KARAAĞAÇLI konuşmasında öğrenci olarak geldiği bu ülkede Kırgızistan’ın 20. Yıl dönümünü kutlamanın Türk dünyasının hayalini gerçekleştirmek olduğunu belirtmiştir. Türk dünyası birlikteliğinin diğer Avrupa birliği devletleriyle kıyaslanamayacak derecede bağlarının güçlü olduğunu Türk dünyasının güzelliklerini dile getirmiştir. Bu toplantının Giresun ve Giresun Üniversitesiyle Kırgızistan’daki üniversiteler arasında ilişkilerin kurulmasına vesile olacağını ifade etmiştir. Kırgızların dünya kültür ve medeniyetine yapıkları önemli katkılara da değinen hocamız büyük Orta Asya coğrafyasıyla ilgili bilgiler vermiştir.

KASIM TİNİSTANOV OTURUMU :

“KIRGIZİSTAN’IN DÜN, BUGÜN VE YARINLARINA SOSYAL, KÜLTÜREL VE EKONOMİK PENCEREDEN BAKIŞ “ konulu oturumun başkanlığını Giresun Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Cevdet COŞKUN üstlenmiştir.

Oturumun ilk konuşmacı Gediz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Seyfullah ÇEVİK konuşmasında öğretim görevlisi olarak 8 yıllık dönemde Kırgızistan’da yaşarken eğitim projesi kapsamında Türkiye’ye gönderilen 3000 öğrenciden birisi olan oturumun diğer konuşmacısı Zamirbek MANASOV’un hocası olarak böyle bir ortamda, böyle bir projeyle Kırgızistan’ın 20. Yılının kutlamaktan onur duyduğunu dile getirmiştir. Kırgızistan’a gidip orada eğitim vermekten, kültürüyle tanışmaktan ve verdiği eğitimlerle yeni öğretim görevlileri yetiştirmekten eğitime verdiği önemi vurgulamıştır. Bu sayede Kırgız Türk Manas Üniversitesinin hala ayakta olup Türk dünyasının gelecek nesillerini eğiten, bir araya getiren ortak örf, adet, kültür ve en önemlisi de dilimizi birlikte yaşatan saygın bir üniversite olmasından bahsetmiştir. Sözlerine eğitim, eğitim, eğitim diyerek son vermiştir.

İkinci konuşmacı BİLGESAM başkanı Doç. Dr. Atilla SANDIKLI konuşmasında küreselleşen dünyada devlet oluşturmakla birlikte ve egemen devletler adlı kitapta ortaya çıkan birlikteliği sağlayan ana faktörler nelerdir? Birincisi eğer ülkelerde kendileriyle anlaşacak bir ortak nokta yoksa bunu sağlamak zordur. Yani bugün Avrupalı devletler entegrasyonu bu kadar geliştirmişse ortak dil sayesinde gerçekleştirmişlerdir. Türk devletleri de bu entegrasyonu sağlamasında son derece önemlidir. Bu nedenle mutlaka dil öğrenmemiz lazım. Orta Asya’daki kardeşlerimizin Türkçeyi öğrenmeleri gibi bizde Kırgızcayı orta Asya’da konuşulan dilleri öğrenmemiz gerektiğine inanıyorum. İkincisi tarihi ve kültürel yakınlık; eğer tarihi ve kültürel birliği sağlayamazsınız ortak hafızayı oluşturamazsınız. Ortak hafızayı oluşturamayanlarda gelecek ortak idealleri oluşturamazlar. Bu nedenle farklı etkilenmeden oluşan tarih yapısını değiştirmemek gerekiyor. Ortak hafızayı oluşturacak şekilde bu tarihsel bilgileri vermenin son derece önemli olduğunu düşünüyorum. Bu aynı zamanda kültürleri de beraber vermenin önemini oluşturacak. Çünkü Tarih ortak kültürlerinde yaşanmışlığını kapsar. Üçüncüsü; siyasal değerlerde yakınlık; eğer siyasi değerlerde yakınlık yoksa yine entegrasyonu geliştirme imkânı zorlaşır. Güvenlik yapılanmaları, coğrafi yakınlık gibi konularda birlikteliği sağlayan faktörlerdir. Son olarak Türkiye Kırgızistan geleceğine umutla baktığını söylemiştir.



Oturumun üçüncü konuşmacı Ahi Evran Üniversitesi İİBF Dekan Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Kürşad ZORLU konuşmasında Türk toplumu da Anadolu’da Türk dünyası gerçeğini paylaşmanın, anlatmanın böyle bir coğrafya olduğunu ve bu coğrafyanın ülkemizde Türk milletine neler kazandırdığını belirtmek zorundayız. Kırgızistan ekonomisi ile ilgili olarak yaptığım çalışmalarda küreselleşme süreci dünyadaki gelişmeler, teknolojik gelişmeler toplumu etkilediği gibi örgütlerini, bireylerini, uluslar arası kuruluşlarını ve devletlerini de etkiler. Bu sebeple yoğun bir rekabet kavgası yaşanır dünyada. Bu rekabette ayakta kalmayı başaranlar yapmaları gerekenleri yapanlar insanda olsa örgütte olsa, bir devlette olsa ileriye doğru taşıyorsa başarıyı sağlamış olur. Dolayısıyla Kırgızistan hakkında konuşulacak konuyu yönetim ve ekonomik çerçevesinde bir bütün olarak bakmamız gerekiyor. Bugün dünyada nerede bir başarı varsa başarılı yönetimden de söz edilir. Dolayısıyla kalıplaşmış düşünce yapılarının zamanının çoktan geçtiğini görmemiz gerekiyor. Bundan sonraki dönemlerde kardeşlerimizin ve hepimizin büyüyerek gelişmesi adına Kırgızistan’a iş adamları yönlendirilmesi gerektiğini belirterek konuşmasına son vermiştir.

Dördüncü konuşmacı Avrasya Yazarlar Birliği Genel Başkanı Dr. Yakup DELİÖMEROĞLU konuşmasında devlet kurulurken devletin sonsuza kadar süreceğine inanılarak kuruluyor. Kırgızistan’da bu psikoloji içerisinde kurulmuş bir devlettir ve 20. Yılında Kırgızistan bayrağının ilelebet dalgalanmasını istediğimi belirtmek istiyorum. Kırgızistan edebiyatı ve Türk edebiyatı hakkında Avrasya ekonomik iş birliği yazarlarının yaptığı faaliyetlerden bahsederken Kırgız edebiyatının çok genç bir edebiyat olduğunu 20li yıllarda başlayan çok travmalı dönemlerden geçtiğini söylemiştir.

Oturumun son konuşmacı ODTÜ Avrasya Çalışmaları Merkezi Araştırma Görevlisi Zamirbek MANASOV konuşmasında Kırgızistan bağımsız olduğu dönemlerde Türkiye gibi bir ülkeyi tanımasını anlamlandırmaya çalışırken bugün burada Kırgızistan’ın 20. Yılını kutluyorum ve Kırgızistan’ın yarını hakkında bilgi vermiştir. Kırgızistan’ın dünü ve bugünü hakkındaki görüşlerinin Kürşat Hoca’nın görüşleri ile ortak olduğunu belirtmiştir. Gelecekte Kırgızistan’da hangi alanlarda yatırım yapılacağını ve bu yatırımların hangi yöntemlerle yapılacağını belirtmiştir. Kırgızistan’daki inşaat sektörüne yapılacak yatırımlarda Türk inşaat firmalarının katkılarından bahsetmiştir. Ayrıca sanayi sektörü deyince elektrik üretiminin akla geldiğini söylemiştir. Kırgızistan’ın yarını hakkında neler yapılabileceğini olarak Kırgızistan’da yer alan nehirlerde 30 üzerinde baraj yapılabilir ve bu barajlar sayesinde elektrik üretimi sağlandığı gibi gelecekteki elektrik kullanımı belirlenebilir demiştir.

Toplantıda sunulan tebliğiler daha sonra Giresun Üniversitesince basılarak ilgili kişilere ve konuya duyarlı kişi ve kurumlara dağıtılacaktır.



TOPLANTININ ARDINDAN SONUÇ YERİNE :

Giresun Üniversitesinde gerçekleşen Uluslar arası toplantı çok verimli ve başarılı geçmiştir. Kırgızistan’la ilgili uluslararası bir toplantının Karadeniz’de gerçekleştirilme düşüncesi uzun zamandan beri beni heyecanlandıran bir husustu. Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te görev yaptığım sıralarda dünyaca ünlü Kırgız yazar Cengiz AYTMATOV ‘la tanışma ve defalarca bir arada bulunma şansım olmuştu. Türk Dünya’sının gurur ve onur kaynağı olan bu büyük yazar ülkemizdeki Elazığ kentinde kendi adının verildiği bir parkın bulunmasından ve şahsen o parkın açılış törenlerine katılmaktan dolayı çok mutlu olduğunu ifade etmekteydi. Cengiz AYTMATOV ülkemizin her tarafına ama özellikle Karadeniz coğrafyasına çok ilgi duymakta hatta romanlarının birinin Karadeniz’de filme çekilmesi konusunda çok istekli olduğunu kendileri ifade etmişlerdi. . Manas Üniversitesi’nin İletişim Fakültesi’nin hocalarının da katıldığı özel bir toplantıda bunu dile getirmişti.

Bu doğrultuda Kırgızistan’ı ve onun büyük değerlerinden Manas Destanı, Cengiz AYTMATOV, Kasım TİNİSTANOV ve Kırgızistan’ın diğer evrensel değerlerini en azından Karadeniz’in bir kısmına taşımayı kendime görev edinmiş hatta rahmetli AYTMATOV’un bir nebzede olsa vasiyetinin yerine getirilmesinin başlanması için görev saymıştım. Daha önce de bu ünlü yazarın adının ülkemizde bir üniversiteye verilmesi konusunda ki bir kampanyanın başlatılması önerimi içeren yazım yayınlanmıştır.(1) Kırgızistan’ı Giresun’da tanıtmak ve Giresun Üniversitesi öğrencilerinin bu güzel ve harika ülkeyi yakından tanımaları doğrultusunda bu uluslararası toplantının gerçekleştirilme fikri ortaya çıkınca başta Giresun Üniversitesi olmak üzere Giresun Valiliği ve Giresun Belediyesi toplantıya sahip çıkarak her türlü desteği vereceklerini açıkladılar.

Kurulduğundan beri büyük Türk coğrafyası ile ilgili çok başarılı kongrelere, toplantılara ve etkinliklere imza atan Avrasya Ekonomik İlişkiler Derneği, yönetim kurulu üyeleri ve derneğin genç, dinamik ve başarılı başkanı Hikmet EREN bütün imkânlarıyla toplantının yapılmasına destek oldular. Avrasya Ekonomik İlişkiler Derneği’nin katkıları toplantının gerçekleşmesine çok önemli katkı sağlamıştır. Giresun Belediye Başkanlığı ve Giresun Belediye Başkanı Kerim AKSU ise toplantı boyunca desteklerini esirgemeyerek Giresun ile Kırgızistan arasındaki bağın güçlendirilmesine büyük katkı sağlamışlardır. Toplantı boyunca belediye binasının önüne asılan dev afişte Türk ve Kırgız bayraklarının yan yana Kırgızca “hoş geldiniz” sözleriyle süslenen dev afiş bu sıcak bağın göstergesi gibiydi. Giresun Valiliği ve Valimiz Dursun Ali ŞAHİN’in bu toplantıya verdiği destek ve kendilerinin inanılmaz heyecanı her türlü takdirin üstündedir. Yoğun bütçe görüşme maratonunun sonunda değerli zamanlarını ayırarak bu toplantıya iştirak etmek için birkaç saatliğine de olsa Ankara’dan Giresun’a gelerek toplantıya iştirak edip kapsamlı bir konuşma yapan Giresun Milletvekili Adem TATLI’nın bu olağanüstü davranışı karşısında saygıyla eğiliyorum. Kırgızistan’ın genç ve dinamik Büyükelçisi Ermek İBRAİMOV sıcak kişiliği ve sempatik davranışlarıyla diplomasinin katı ve soğuk kurallarını bir tarafa bırakarak, protokol, katılımcılar ve öğrencilerle yakından ilgilenerek Kırgız insanın sıcaklığını ve güzel karakterini herkese göstermiştir.

Aynı şekilde Kırgızistan’ın Büyükelçilik Müsteşarı Doc. Dr. Yıldız UZAKOVA ve elçilik Kültür ve Eğitim Kâtibi Alima OKEEVA sıcak kişilikleri, bilgi birikimleriyle ve güzel Türkçeleriyle herkesi hayran bırakmışlardır. Öte yandan Türkiye’nin dört bir yanından Türk Dünyası gönüllüleri ve sevdalıları yoğun mesailerine rağmen uzun mesafelerden gelerek toplantımıza bilimsel tebliğleriyle katkıda bulunanlar, öğrencilerin ve katılımcıların büyük ilgisiyle karşılanmışlardır.

Uzun yıllar Orta Asya’da rektörlük dâhil pek çok akademik görevi bulunan İzmir Gediz Üniversitesi rektörü Prof. Dr. Seyfullah ÇEVİK ve ekonomiden sorumlu eski devlet bakanlarımızdan İzmir Üniversitesi İİBF dekanı Prof. Dr. Sabri TEKİR, Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi (BİLGESAM) başkanı Doc. Dr. Atilla SANDIKLI alçak gönüllülükleri,mütevazilikleri, nazik ve sıcak kişilikleri ve bilgi birikimleriyle toplantıya değer katarken öğrencileri heyecanlaştırmışlardır.

Beykent Üniversitesi Öğretim Üyesi değerli hocam Prof. Dr. Ömer Önder ARI, Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi değerli dostum Doc. Dr. Hasan Ali KARASAR, Ahi Evran Üniversitesi İİBF Dekan Yardımcısı, Yeni Çağ Gazetesi yazarı sevgili dostum Yrd. Doc. Dr. Kürşad ZORLU, Avrasya Yazarlar Birliği Genel Başkanı değerli dostum Dr. Yakup DELİÖMEROĞLU bilimsel tebliğleriyle toplantımıza önemi katkıda bulunmuş ve öğrencilerimizle birebir ilgilenerek onların Orta Asya konusundaki sorularına muhatap olarak cevaplandırmışlardır. Ayrıca toplantımıza iştirak eden Kıbrıs Türk Kültür Derneği Başkanı Ahmet GÖKSAN, Başbakanlık Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığından uzmanlar Mehmet Akif ŞEKERCİ, Fatih DOĞAN ve Servet ÇETİN varlıklarıyla toplantımızı renklendirmiş ve sahalarıyla ilgili konularda öğrencilerimizi bilgilendirmişlerdir.

Giresun Üniversitesi ise bu toplantının ev sahipliğini üslenerek gerçekleştirmesini sağlamıştır. Başta üniversitenin rektör vekili Prof. Dr. Yılmaz CAN, rektör yardımcısı Prof. Dr. Ünsal BEKDEMİR, rektör yardımcısı, Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Cevdet COŞKUN, rektör danışmanı Yrd.Doç. Dr. Nazım ELMAS ve diğer yetkilikler toplantının başarılı olarak gerçekleşmesini sağlamışlardır. Nitekim Kırgızistan Büyükelçisi Ermek İBRAİMOV, üniversitenin bu başarılı etkinliğe ev sahipliği yaptığından dolayı şükran göstergesi olarak Kırgız kültüründe önemli bir gelenek olan çapan giydirme töreniyle geleneksel Kırgız kıyafeti ve ak sakallık sembolü olan çapanı Rektör Vekilimiz Prof. Dr. Yılmaz CAN’a giydirmiştir. Toplantı boyunca, bütün öğrencilerim ve özellikle Bilinçli Gençler Topluluğu her aşamada yanımızda yer alarak katkı vermişlerdir.

Bu toplantıyla Giresun ile Kırgızistan ve dolayısıyla Orta Asya arasında ilişkilerin temeli sağlam bir şekilde atılmıştır. Toplantı vesilesiyle Kırgızistan ile Giresun arasında önemli bir bağ kurulmuştur. Umut ederim yetkililerinde beyan ettiği gibi önümüzdeki dönemlerde bu iş birliği kurumsal bir şekle dönüşerek karşılıklı iş birliği olanakları değerlendirilecektir. Başta öğrenci değişimi, öğretim üyesi değişimi, ortak eğitim, kültür ve sosyal projeler, seminerler ve kongrelerin yapılması, Karadenizli iş adamlarının Kırgızistan’a yatırım yapmaları ve başka sahalarda ortak iş birliği olanakları başlayacak ve iki dost ve kardeş ülkenin genel ilişkiliklerine katkı sağlayacaktır. Toplantının verimli geçmesinin bir göstergesi de bütün öğrencilerimizde başta Kırgızistan olmak üzere Orta Asya Türk Devletlerine yönelik ilgi ve alakanın artmasıdır. Bütün hafta boyunca tüm sınıflarda öğrencilerimin bu yöndeki sorularına muhatap oldum ve onların heyecanına yakından şahit oldum. Öğrencilerimiz TÜRK DÜNYASINI daha yakından tanımak için bu toplantıların sıkça tekrarlanmasını talep etmektedirler.

Toplantı yerel ve ulusal basında önemli yankı bulmuştur. Giresun’da yayınlanan bütün gazeteler toplantıya önemli yer ayırmış haber ve yorumlarıyla toplantıyı başarılı bulduklarını ifade etmişlerdir. Yerel Haber portalları ve internet gazeteleri de toplantıya geniş yer ayırmışlardır.(2) Ulusal basında ise başta değerli gazeteci Nejdet SİVASLI(3) ve sevgili dostum, genç ve dinamik gazeteci Kürşat ZORLU(4) ve diğer basın mensupları konuyu ele almışlardır. Bütün emeği geçenlere sonsuz teşekkürler.

*BİLGESAM Orta Asya Araştırmaları Enstitüsü Direktörü,

Giresun Üniversitesi İİBF Öğretim Üyesi

Kara_agacli@yahoo.com





DİPNOTLAR

1. http://www.bilgesam.org/tr/index.php?option=com_content&view=article&id=704:cengiz-aytmatov&catid=113:analizler-sosyo-kultur&Itemid=151

2. a) http://www.takaonline.com/ibraimov-giresunda.html

b) http://www.orducu.com/haber_detay.asp?id=7424&editor=23

c) http://www.avim.org.tr/bultentekli.php?haberid=42711

d) http://www.turansam.org/makale.php?id=4006

e) http://www.munevverduver.com.tr/popup/haber-yazdir.asp?haber=1829

f)http://www.giresunoncelikleri.com/haber/1380-bagimsizliginin-20-yilinda-kirgizistan.html

g)http://gazete28.com/haber/1229-kultur-sanat-bagimsizliginin-20yilinda-kirgizistan-calistayi-gu.html

h)http://www.giresun.edu.tr/index.php?id=114&tx_ttnews[tt_news]=1545&tx_ttnews[backPid]=190&cHash=ca816b514b

ı)http://www.yenitirebolu.com/haber/kirgizistan-buyukelcisi-giresuna-geldi-12088.html

i)http://www.cotanakhaber.com/egitim/1135-giresunda-bagimsizligin-20nci-yilinda-kirgizistan-konferansi.html

j) http://www.giresunekspres.com/default.asp?sayfa=haberdetay&id=23310

k) http://www.gurbetcigiresun.eu/giresun-kirgizistan-hatti-kuruluyor-4459-haberi

l) http://www.yenitirebolu.com/haber/giresun-orta-asyaya-acilacak-12089.html

m)http://www.f5haber.com/giresun/vali-sahin-giresun-orta-asya-turk-devletleriyle-haberi-26999/

n) http://www.haberci28.com/tr/genhaber.aspx?kod=703

o)http://www.giresun.edu.tr/index.php?id=114&L=1&no_cache=1&tx_ttnews[tt_news]=1546&tx_ttnews[backPid]=114

ö)http://www.haberler.com/giresun-da-bagimsizligin-20-nci-yilinda-3214401-haberi/

p)http://www.haberx.com/giresunda_bagimsizliginin_20_yilinda_kirgizistan_toplantisi(17,n,10835989,520).aspx

r) http://www.giresun.gov.tr/syf/haberleri_goster.aspx?haber_ID=4697

s) http://www.giresun.bel.tr/?id=3449&Tid=6&Tmp=1

ş)http://www.sondakika.com/haber-giresun-da-bagimsizliginin-20-yilinda-kirgizistan-3197444/

t) http://www.giresungazete.net/haber_detay.asp?haberID=18741

3. http://ekoavrasya.net/duyuru.aspx?did=41&Pid=10&Lang=TR

4. http://www.yg.yenicaggazetesi.com.tr/yazargoster.php?haber=21112