"Komşularla sıfır sorun politikası" çerçevesinde, Ermenistan'a yönelik ciddi adımlar atan Ankara, açılım politikasına Erivan'dan karşılık bulamazken, önce cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan'ın, Ermeni öğrencilere Ağrı Dağı ile ilgili hedef göstermesinin şokunu yaşadı, hemen ardından ise Ermeni diasporasının atağını karşısında buldu.

Ermeni diasporasının yoğun olduğu Kaliforniya eyaletindeki bir mahkeme, bazı Ermenilerin Türkiye'den tazminat ve toprak taleplerini içeren dava başvurularını kabul etmekle kalmadığı gibi Türkiye'ye tebligat yapıldığına ilişkin bir de karar aldı.

Ermenilerin sözde "soykırımı tanıma ve tanıtma" aşamasıyla başlayan ve 2015 yılına kadar tazminat ve toprak taleplerini dillendireceği ikinci aşamasına geçmeyi hedefledikleri "4T Planı" giderek daha da başımızı ağrıtacak gibi görünüyor.

Kaliforniya eyaletine bağlı Los Angeles kenti, Ermeni diasporasının etkisinin en fazla olduğu yer ve Türklere ve Türkiye Cumhuriyeti'ne karşı kampanyaların üssü aynı zamanda.

Günay Evinç ise Ermenilerin bu faaliyetlerine karşı Türk lobiciliğini yürütmede ön safta yer alan sivil toplum örgütlerinden biri olan Türk-Amerikan Dernekleri Assamblesi'nin (ATAA) başkanlığını yürüttü daha yakın bir zamana kadar ve kısa bir süre önce bayrağı devretti. Aynı zamanda Ermenilerin aleyhlerine dava açtığı Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) ile Ziraat Bankası'nın (TCZB) avukatlığını yapıyor. Önce bu konuyu kısaca hatırlatalım;

ABD'de yaşayan üç Ermeni Türkiye, TCMB ve TCZB aleyhine, Birinci Dünya Savaşı sırasında mallarına el konulduğu iddiasıyla dava açmış ve mahkeme, "Davoyan" ve "Bakalyan" davaları olarak adlandırılan bu davalarla ilgili, Türkiye'ye tebligat yapıldığına ilişkin karar almıştı.

İşte Günay Evinç ile bu konuyu paylaştık, Ahıska Türk-Amerikan Toplum Merkezi'nin Dayton'da düzenlediği Türk-Amerikan Dayanışma Konferansı sırasında.

Gerek uluslar arası hukuk gerekse ABD hukuku uyarınca Türkiye'nin, özellikle hassas dış politikalarıyla yakından ilişkili olan bu davada, ABD mahkemelerinin yargı yetkisinden muaf olduğuna dikkat çekiyor, Evinç. Mahkemenin verdiği Türkiye'ye tebligatın yapıldığına ilişkin ara kararın, yönteme ilişkin bir karar olduğunu dile getiren Evinç, Türkiye'nin yokluğunda verilen esasa ilişkin aleyhte bir karar bulunmadığını vurguluyor. ATAA eski başkanı Günay Evinç'in üzerinde durduğu bir nokta da, dava konusunun tarihi olaylara dayandırılması ve mahkemenin bu konuda yargılama yetkisinin bulunmaması. Ancak durum böyle olmakla birlikte, karşımıza çıkan bir mahkeme var, "durumdan vazife çıkaran".

"Ama gördüğümüz kadarıyla Türkiye, başka bir devletin mahkemesinin tarihini sorgulamasına izin vermeyecek ve egemenlik hakkını sonuna kadar koruyor" diyen Evinç, Türkiye'de, “mahkemenin Türkiye aleyhine karar verdiği” şeklinde bazı "eksik ve yanlış" haberler çıktığını hatırlatarak, davacıların bu aşamada Türkiye aleyhine karar alınması talebini sunduğunu, ancak mahkemenin henüz bu konuda bir karar almadığını vurguluyor. Evinç'in dikkat çektiği asıl nokta ise, "üzerine vafize olmayan" bir konuda karar verecek mahkemenin, Türkiye aleyhine alacağı bir kararın Türkiye-ABD ilişkilerine ciddi darbeler vurabileceği hususu.

Ancak yargılamanın, Ermeni nüfuzun geçerli olduğu bir eyalette yapıldığını hatırlatmakta yarar var. Zira bu eyaletteki Ermeni nüfus, gerek başkanlık seçimlerinde gerekse Senato ve Temsilciler Meclisi seçimlerinde ağırlığını hissettiren bir pozisyonda. Bu yüzden "Türkiye-ABD ilişkilerinin darbe yememesi" için Evinç'in dile getirdiği, "Bu bağlamda, ABD Dışişleri Bakanlığına büyük iş düşüyor. Aksi takdirde, Washington dış politika yapma yetkisini Kaliforniya'daki, üstelik de Los Angeles'daki bir mahkemeye devretmiş olacaktır" ifadesinin Washington tarafından iyi okunmasında büyük yarar var.

ABD'de diğer devletlere yönelik açılan mahkemelerde bazı devletlerin gelip kendilerini savunduğunu ama bu davanın "çok daha hassas tarihi ve uluslar arası ilişkilere dayandığını" hatırlatan Evinç, bu yüzden ABD yönetiminin akılcı bir yaklaşım sergileyerek iki ülke arasındaki ilişkilere darbe vurulmasına engel olacağı ümidini taşıyor. Fakat burada karşımıza; her yıl 24 Nisan’da temcit pilavı gibi ortaya sürülen sözde soykırım tasarıları çıkıyor. Her 24 Nisan öncesi ABD Başkanı "yok soykırım dedi", "hayır büyük felaket dedi" şeklinde bizleri diken üstünde oturtan ifadelerin bir benzeri, tazminat ve toprak talepleri de başımıza ağrıtacak gibi görünüyor. Aslında gibisi de fazla. Zira sitemizde müteaddit defalar dile getirdiğimiz Ermenilerin "4T Planı"nın son aşamasına geldiği de bir gerçek. "Davoyan" ve "Bakalyan" davaları da bunun ilk adımları.

Gerek uluslararası hukuka gerekse ABD hukuku uyarınca ABD mahkemelerinin yargı yetkisinden muaf olduğumuz bir konuda siyasi mekanizmanın girişimlerinden medet ummak ne derece doğru olur bilinmez. Ancak "Türkiye Cumhuriyeti’nin, kendi egemenlik hakkını sonuna kadar koruduğuna" değinen Sayın Evinç, bizi bu konuda bir parça rahatlatıyor.