Balkanlar söz konusu iken, Osmanlı Devleti’nden sonra kurulan yeni devletler her zaman bir çeşit siyasi ve toprak kavgası içerisinde olmuşlardır.

90’lı yılarda Yugoslavya’nın parçalanmasıyla çıkan savaşlarda bile, bu coğrafya son halini almamıştır. Demografi ve yeni siyasi yapılanma, Avrupa Birliği ve ABD demokrasinin anlayış tarzı, kurulan yeni devletlerin iç dinamiğine ters gelmiştir.

Sırpların Büyük Sırbistan hayali son olarak Bosna savaşından sonra, 1999 yılındaki NATO Barış Güçleri’nin yapmış olduğu Kosova müdahalesinden sonra suya düşmüştür.

Kosova Birleşmiş Milletler UNMIK yönetimiyle normal yaşama dönmüştür. Ancak eskiden var olan tek partili sistem kalıpları içerisinde gerçek demokrasi anlayışını yakalamamıştır. Avrupa demokrasisinin ilk adımı Kosova’da resmi dil olan Türkçe’nin resmiyetten kaldırılması olmuştur. Fransız Bernard Kouchner bu ilk adımıyla, ilk darbeyi Kosova Türk toplumuna vurdu.

* * *

2006 yılında Belgrat ve Priştine müzakereleri Birleşmiş Milletler tarafınca Başmüzakereci görevine atanan Marti Ahtisaari, Sırbistan ve Kosova Hükümetlerini uzlaştırmaya başaramadı. Viyana’daki görüşmelerde iyi niyet yoktu, çünkü ne Sırbistan ne de Kosova geri adım atmadı. Kosova sadece bağımsızlığa EVET derken, Sırbistan ise geniş çaplı bir OTONOMİ kabul ediyordu. Ahtisaari paketinin tüm versiyonlarında Kosova’nın artık Sırbistan’ın bir parçası olamayacağı dile geldi. Böylece bu coğrafyada yeni sınırların çizilmesine devam edildi.

Ancak Ahtisaari paketinde Arnavut ve Sırp topluluğu dışında, asli kurucu unsur olan diğer topluluklar adıyla soyadıyla yer almadı. Osmanlı Devleti’nden daha önce bin yıla yakın bu topraklarda tarihi olan Kosova Türkleri tek bir sözle bile bu paket içerisinde yer almadı. Sadece Kosova Meclisi söz konusu olan bir noktada: “Kosova Meclisinde Türk, Boşnak ve Roman topluluklarına kontenjan ayrılmıştır” sözleri geçmektedir. “...Resmi diller Arnavutça ve Sırpçadır...”, “...Eğitim resmi dillerde yapılır...” vs. Bununla Türk Dilinin resmiyeti bu paketle resmi olarak silinmiştir.

Peki Kosova Türkleri ne yaptı?

Yüzyıllarca Kosova’da yaşayan Türkler, 1912 yılında Osmanlıların bu topraklardan gitmesiyle ilk defa 1951 yılında Tito Yugoslavya’sında kendi kimlik ve dil haklarını kazandılar. Aynı yıl Kosova’da Türkçe eğitim Türkiye alfabesiyle başladı. Aynı yıl kültür sanat dernekleri, tiyatro ve diğer tür faaliyetler yoğun bir şekilde gündeme geldi. Türkçe Yugoslavya’da resmi dil oldu. Türklerin yaşadığı belediyelerde Türkçe resmiydi ve eğitim bu dilde yapılıyordu. Ve bu böyle 2006 yılına kadar devam etti.

Kosova Türkleri’nin tek bir partisi var: Kosova Demokratik Türk Partisi (KDTP). Tek partili bu siyasi oluşumun amacı Kosova Türklerini tek çatı altına tutmaktı. Bilindiği üzere Kosova nüfusunun yüzde 2’si Türk’tür ama yüzde 10-15’i de Türkçe konuşur(AGİT kaynakları). Bu partinin yeni yapılanmasıyla ilk dönem yerel seçimler Türkler tarafından boykot edildi ve Türkler seçimlere katılmadı. Nedeni de Türk Diline yönelik “Demokratik Avrupa oyunlarıydı.”

Ancak sonraları farkına varan Türkler, hem tecrübesiz siyasi kadrosuyla, hem de tek başına, kontrolsüz bırakılan parti yöneticileriyle başaramadı. Geçen yıl Viyana’daki müzakereler sürerken, Kosova Meclisi Dil Yasası’yla uğraşıyordu. Kosova Demokratik Türk Partisi Genel Başkanı ve Kosova Meclis Üyesi Mahir Yağcılar, Kosova Başbakanı Agim Çeku ve Kosova Meclis Başkanı Kol Berişa üçlü anlaşmayla Kosova’da sadece Prizren şehrinde Türkçe’nin resmi dil olma anlaşmasını imzaladı. Bununla diğer beş belediyede eskiden var olan resmiyet ortadan kaldırıldı. KDTP Genel Başkanı Mahir Yağcılar böyle bir ayrımcılık belgesine imzasını koyarken, Kosova Türk toplumu aydınlarıyla, sivil toplum örgütleriyle ve kuruluşlarıyla hiç danışmadı ve kendine göre hareket etti. Oysa Kosova Türk toplumu ona bu izni vermemişti. Ortada neler var, neden bu imza atıldı hâlâ şüpheler var. Çünkü hiçbir şekilde KDTP yöneticileri tarafından kendi halkına açıklama yapılmadı.

Harekete geçen Kosova Türk sivil örgütleri, kuruluşları ve aydınları; Kosova Türk Aydınlar Ocağı girişimiyle ilk toplantısını Ağustos 2006, ikinci toplantı Eylül 2006, üçüncü toplantı Kasım 2006 ve dördüncü toplantısını da Şubat 2007 yılında gerçekleştirerek, Kosova’da ve uluslararası camiada büyük yankı uyandırdı.

İlk üç toplantının ana konusu Kosova Dil Yasasına tepki, Türk Dilinin resmiyeti ve Kosova’da Türkçe eğitim oldu. Dördüncü toplantıda Ahtisaari Paketi ele alındı ve protesto edildi. Toplantılardan çıkan kararlar Türkçe, Arnavutça ve İngilizce olarak tüm Kosova kurumlarına, Kosova’da var olan tüm Dışişleri Ofislerine, Birleşmiş Milletler Yöneticilerine, AGİT ve diğer uluslararası temsilciliklerine ulaştırılmıştır.

Yine Kosova Demokratik Türk Partisi Yöneticileri (kendi halkıyla danışmadan ve o halk bu şekilde bu paketi protesto ederken) Ahtisaari Paketini kabul etti ve halk tarafından bu iki büyük hata için sınavdan düşerek, güvenini kaybetti. Tahminlere göre bu yıl gerçekleşebilecek seçimlerde oy alma ihtimali çok zor olacak.

Her toplumun temeli, çağdaş demokratik bir coğrafyada sivil toplum örgütleri, kuruluşları ve aydınlarıdır. Partiler onların siyasi oluşumudur. Ancak partiler başarılı ya da başarısız olur, bölünür, silinir ve yeni partiler gündeme gelir. Ancak temel taşlar ve tam oluşum olan sivil toplum kuruluşlar kendi oy potansiyeliyle bu partilerin çalışmalarını değerlendirir ve en başarılı partiye oyunu verir. Bu her demokratik topluma bağlıdır.

Maalesef Kosova’da bu böyle değil, ancak Türk toplumunda tam tersi. Güçlü bir sivil toplum kuruluşları hareketi var, büyük bir milliyetçi ve dini kimlik uyanışı ve baş eğmeyen çok gururlu bir Türk toplumu var. Kosova Türkleri, Türk Dünyası’nın ya da Türk diasporasının en bilinçli toplumlarından sayılır.

Dıştan gelen kimi görevli “kardeşlerimiz” destek sunmazsa bile, Kosova’da Türkçe için mücadele devam ediyor...

Oy potansiyeli de kimde belli zaten...