Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi’nin (Türk Konseyi) “Covid-19 Salgınıyla Mücadelede İşbirliği ve Dayanışma” konulu olağanüstü video konferans zirvesine katıldı.

Video konferansta Türk Konseyi üyesi ülkelerin devlet ve hükûmet başkanlarına hitap eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, Dünya Sağlık Örgütü’nün bu süreç içerisindeki faaliyetlerini, gayretlerini kalbi duygularla alkışladığını kaydetti.





Yapılacak istişarelerin Türk Konseyi üyesi ülkeler için hayırlara vesile olmasını temenni eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu toplantının düzenlenmesine öncülük eden Türk Konseyi’nin Dönem Başkanı değerli kardeşim Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’e şükranlarımı sunuyorum. Bu vesileyle kıymetli dostumuz Sayın Orban’ın ve şahsında Macar halkının Paskalya Yortusu’nu tebrik ediyorum. Türkmenistan Devlet Başkanı kardeşimiz Sayın Berdimuhammedov’u da aramızda görmekten büyük bir bahtiyarlık duyuyoruz. Türkmenistan’ı müteakip, mutat zirvemizde üye olarak görmeyi temenni ettiğimizi burada tekrarlamak istiyorum” dedi.



“TÜRK KONSEYİ ZİRVESİ, SALGINLA MÜCADELEDE ÜLKELER ARASINDAKİ DAYANIŞMAYI PERÇİNLEYECEK”



Cumhurbaşkanı Erdoğan, tüm insanlık olarak şu an görünmez bir düşmana karşı zor bir savaş yürütüldüğüne vurgu yaparak, Türk Konseyi’nin olağanüstü zirvesinin Koronavirüs salgınıyla mücadelede ülkeler arasındaki dayanışmayı perçinleyeceğini söyledi.



“Türk dünyası olarak Allah’ın izniyle bu sıkıntılı süreçten de güçlenerek çıkacağımıza tüm kalbimle inanıyorum” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, salgın nedeniyle hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, yakınlarına başsağlığı ve hastalara da acil şifalar diledi.



Türkiye’nin virüsün yayılmaya başladığı ilk günden itibaren gerekli tedbirleri süratle hayata geçirdiğini, Sağlık Bakanlığı bünyesinde tesis edilen Bilim Kurulu’nun tavsiyeleri temelinde mücadelenin sürdürüldüğünü dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, salgının toplum psikolojisi üzerindeki etkilerini göz önüne alarak bu konuda değerlendirme ve önerilerde bulunacak ayrı bir mekanizma olarak da Toplum Bilimleri Kurulu’nu tesis ettiklerini açıkladı.



“TÜRKİYE, SON 17 YILDA SAĞLIK ALANINDA YAPTIĞI YATIRIMLAR SAYESİNDE SALGINA HAZIRLIKLI YAKALANDI”



Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin son 17 yılda sağlık alanında yaptığı yatırımlar sayesinde salgına nispeten daha hazırlıklı yakalandığına dikkati çekerek, sağlık malzemelerinin üretimi ve tedariki konusunda şu ana kadar ciddi bir sıkıntı yaşanmadığını, Türkiye’nin kendi ihtiyaçlarını karşılamanın yanı sıra tüm imkânlarını zorlayarak kardeşlerinin de yanında olmaya çalıştığını anlattı.



Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Sizlerden gelen talepleri öncelikli olarak değerlendiriyoruz. Konsey üyeleri arasında da gerekli dayanışma ve yardımlaşmanın tesis edildiğini görmekten büyük bir memnuniyet duyuyoruz. Türk Konseyi bu alandaki iş birliğimizi daha verimli kılmak için faydalı bir platform olduğunu şimdiden ispatlamıştır. Bu minvalde sağlık bakanlarımızın da ihtiyaç hâlinde video konferanslar gerçekleştirerek görüş alışverişinde bilgi, veri ve tecrübe paylaşımında bulunabileceklerini düşünüyorum” diye konuştu.



“KÜRESEL ÇAPTA BİR SOSYOEKONOMİK KRİZLE DE KARŞI KARŞIYAYIZ”



“Salgının etkisiyle aynı zamanda küresel çapta bir sosyoekonomik krizle de karşı karşıyayız” uyarısında bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti: “Aldığımız tedbirler aramızdaki ticareti olumsuz etkileyebiliyor. Bu nedenle ulaştırma, gümrük, sınır geçişleri gibi alanlarda halk sağlığını gözetmek suretiyle olabilecek en pratik çözümleri en kısa zamanda hayata geçirmeliyiz. Serbest, açık ve kurallara dayalı bir anlayış çerçevesinde uluslararası ticaretin ve kargo taşımacılığının sürdürülmesi, tedarik zincirinin sürekliliği açısından hayatidir. Alacağımız ulusal tedbirlerin Dünya Sağlık Örgütü’nün tavsiyeleri ve Dünya Ticaret Örgütü kuralları temelinde ticari iş birliğimizi adeta kollar mahiyette olması dayanışmamızın gereğidir. Gelişmeler Hazar geçişli orta koridorun güçlendirilmesinin önemini bir kez daha ortaya koymuştur. Bu ulaştırma koridoruna temassız dış ticaret ve çok modlu taşımacılık sistemlerinin geliştirilmesini teminen somut adımlar atmak için iş birliğimizi yoğunlaştırmamız gerekiyor. Türkiye’yle Azerbaycan ve Gürcistan arasında yük taşımacılığı için kullanılan demir yolu taşımacılığını Orta Asya’ya uzatabiliriz. Bakü-Tiflis-Kars hattı üzerinden mevcut yüke ek günlük 3500 ton yükün taşınabilmesi için çalışmalar yapıyoruz.”



Cumhurbaşkanı Erdoğan, kapanan kara yolu geçişleri nedeniyle Azerbaycan ve Kazakistan’ın Türk taşımacıları açısından önemli bir transit güzergâh hâline geldiğini belirterek, bu bağlamda Konsey üyesi ülkelerden geçiş belgesi kotası, geçiş ücretleri, sürücü vizeleri gibi konularda kolaylık sağlamalarını beklediklerini vurguladı.



Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ro-Ro hatlarındaki ücretlerde indirime gidilmesi, ihtiyaç duyulan ilave geçiş belgelerinin temini, geçiş ücretlerinin mütekabiliyet çerçevesinde kaldırılmasının da önem arz ettiğine dikkati çekerek, salgının önlenmesi amacıyla yolcu taşımacılığına kısıtlamalar getirildiğini ancak karşı taraf izin verdiği sürece hiçbir kargo seferini de aksatmadıklarını, bu çerçevede dost ülkelerden de gerekli esnekliği göstermeleri beklediklerini kaydetti.



“TÜRK KONSEYİ’NİN SİBER GÜVENLİK OLGUSUNUN GELİŞTİRİLMESİ KONUSUNDA DA ROL ALABİLECEĞİNE İNANIYORUM”



İletişim sektörünün de bu salgın döneminde önemli bir sınavdan geçtiğini, salgının acil durumlarda iletişimin kesintisiz şekilde işletilmesi gerekliliğini bir kez daha ortaya koyduğunu sözlerine ekleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türk Konseyi’nin siber güvenlik olgusunun geliştirilmesi ve uygulanması konusunda da rol alabileceğine inandığını ifade etti.



Cumhurbaşkanı Erdoğan, dile getirdiği tüm meselelerin ele alınması amacıyla ulaştırma ve ticaret bakanlarının video konferans yöntemiyle bir araya gelmesini teklif etti.



Türkiye’nin salgın başladığından bu yana 64 ülkeden 25 binden fazla vatandaşının ülkeye geri dönüşlerini temin ettiğini, Türk Konseyi üyesi ülkelerin Türkiye’de bulunan vatandaşlarının da kendi ülkelerine gönderilmesinde uçak seferleri konusunda kolaylıklar gösterdiklerini kaydeden Cumhurbaşkanı Erdoğan, vize ve ikamet izni ihlali yapan yabancılara tedbirler süresince cezai işlem uygulamama kararı aldıklarını, Türk vatandaşlarının olabilecek tahliyeleri kapsamında Konsey ülkelerinin de benzer esneklikleri sağlayacaklarına inandığını söyledi.



“SALGIN SONRASI DÖNEM İÇİN HAZIRLIK YAPMALIYIZ”



Cumhurbaşkanı Erdoğan, salgın sonrasında yeni bir dünya gerçeğiyle karşı karşıya kalınacağına işaret ederek, şu değerlendirmelerde bulundu: “Bu nedenle mücadelemizi sürdürürken, diğer taraftan da salgın sonrası dönem için hazırlık yapmalıyız. Sağlık alanındaki iş birliğinden ticarete, ekonomiden toplumsal psikolojiye, gelişmelere bütüncül şekilde yaklaşmalı, iş birliği alanlarını tespit ederek gerekli adımları süratle atmalıyız. Bu minvalde salgınla ilgili sorunlara çözüm üretmek, bilgi, tecrübe paylaşımında bulunmak, ayrıca salgın sonrası döneme dair stratejiler üretmek amacıyla ulusal kriz merkezlerimiz arasında bir eşgüdüm iş birliği mekanizmasının ihdasını öneriyorum. Bu şekilde bir hareket tarzı benimsenmesi Konseyimizin uluslararası görünürlüğünü pekiştirecek, bölgesel ve hatta küresel çapta ağırlığını artıracaktır.”



Cumhurbaşkanı Erdoğan, Yusuf Has Hacib’in “Kutadgu Bilig” adlı eserindeki “İnen yükselir, yükselen iner. Parlayan söner ve yükselen durur” tavsiyesini anımsatarak, “Evet, Yusuf Has Hacib’in dediği gibi, içinden geçtiğimiz bu sıkıntılı dönemler de inşallah kısa sürede bitecek, çok daha aydınlık ve huzurlu günler bizleri kucaklayacaktır. Rabbim yar ve yardımcımız olsun diyorum. Toplantımızın hayırlara vesile olmasını diliyor, Türk ellerine Türkiye’den canı gönülden selam ediyorum” diyerek konuşmasını tamamladı.



Video konferans yöntemiyle gerçekleştirilen zirve esnasında, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da eşlik etti.



Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Olağanüstü Zirvesi Nihai Bildirisi



TÜRK DİLİ KONUŞAN ÜLKELER İŞBİRLİĞİ KONSEYİ OLAGANÜSTÜ ZİRVESİ

NİHAİ BİLDİRİSİ

Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (bundan böyle “Türk Konseyi” olarak anılacaktır)

Devlet Başkanları Olağanüstü Toplantısı 10 Nisan 2020 tarihinde videokonferans vasıtasıyla

“COVID-19 Küresel Salgını ile Mücadelede Dayanışma ve İşbirliği” temasıyla düzenlenmiştir.

Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev’in öncülük ve başkanlık ettiği

toplantıya, Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Kasım Comart Tokayev, Kırgız

Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Sooronbay Ceenbekov, Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın

Recep Tayyip Erdoğan, Özbekistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Şevket Mirziyoyev,

Türkmenistan Cumhurbaşkanı Sayın Gurbangulu Berdimuhamedov, Macaristan Başbakanı

Sayın Viktor Orban ve Türk Konseyi Genel Sekreteri Sayın Bağdat Amreyev katılmışlardır.

Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus da videokonferansa

katılmıştır.

Türk Konseyi Devlet Başkanları

“COVID-19” pandemisinin (bundan böyle “pandemi” olarak anılacaktır) oluşturduğu ciddi

küresel tehdide ilişkin kaygılarını ifade ederek,

Pandeminin Üye Ülkeler ve halkları üzerinde artan çok yönlü etkilerinin ve BM Sürdürülebilir

Kalkınma Hedeflerinin uygulanması dahil, sonuçlarının bertaraf edilmesi ihtiyacının idrakinde

olarak,

Pandemiye karşı mücadelede ayrım gözetmeksizin ikili ve çok taraflı işbirliğinin gerekliliğini

vurgulayarak,

Pandemiyle mücadelede Birleşmiş Milletler’in önemli rolünü vurgulayarak ve BM Genel

Kurulu’nda 2 Nisan 2020 tarihinde Türk Konseyi ülkeleri de dahil BM üyesi ülkelerin

çoğunluğunun ortak sunucu oldukları “2019 Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) ile Mücadelede

Küresel Dayanışma” başlıklı tasarının kabul edilmesini memnuniyetle karşılayarak,

Dünya Sağlık Örgütü’nün ve diğer ilgili uluslararası örgütlerin pandemiyle mücadele için talep

ve tavsiyelerinin yerine getirilmesine olan taahhütlerini kaydederek,

Uluslararası toplumun pandeminin daha da yayılmasını önlemeye yönelik çabalarına katkıda

bulunmak üzere, birçok ülkenin Dünya Sağlık Örgütü’ne yaptıkları gönüllü mali katkılardan

memnuniyet duyarak,

Türk dili konuşan ülkeler arasında dayanışmayı daha da güçlendirecek muhkem irade

temelinde, pandemiyle mücadelede ve sonuçlarını bertaraf etmede Türk Konseyi

çerçevesinde işbirliğini genişletme ve uygulama kararlıklarını vurgulayarak,

Uluslararası ilişkilerinde, uluslararası hukukun genel kabul görmüş ilkeleri olan egemenlik,

toprak bütünlüğü, uluslararası tanınmış sınırların değişmezliği ilkelerini takip edeceklerine

olan taahhütlerini tekrarlayarak,

-Pandemiyle mücadelede, Türk Konseyi çerçevesinde işbirliğini genişletme kararlılıklarını

vurguladıklarını;

-Uluslararası toplumla işbirliği için hazır bulunduklarını ve tüm ülkelere, pandeminin

yayılmasının önlenmesi ve ortadan kaldırılmasını teminen acil önlemler alınmasında küresel

dayanışma ve genişletilmiş işbirliği çağrısında bulunduklarını;

-Bu küresel felakete karşı mücadelede, tüm ülkelerin, ortak yarar için dayanışma

sergileyeceğine, tecrübe paylaşımını teşvik edeceğine, bilimsel, yenilikçi, teknolojik ve tıbbi

potansiyellerini tümüyle seferber ederek gayretlerini birleştireceğine güçlü şekilde

inandıklarını;

-Milyonlarca insanın hayatının, ayrıca gelecek nesillerin sosyal, ekonomik, moral ve psikolojik

durumlarının kurtarılmasının, tüm ülkelerin samimi ve şeffaf bir küresel dayanışma ve ortak

eylemler sergilemesini gerektirdiğini vurguladıklarını;

-Pandeminin küresel olarak vahim sonuçlarıyla başa çıkmaya yönelik BM çerçevesindeki çaba

ve mekanizmaları desteklediklerini;

-Hijyenik-epidemiyolojik hizmetler ve tıp bilimi dahil, tıp alanındaki konuları, Kazakistan

Cumhuriyeti’nin İlk Cumhurbaşkanı Elbaşı Nursultan Nazarbayev’in 2019’da Bakü Zirvesinde

ilan ettiği “Türk Geleceği-2040” başlıklı girişimde yansıtmanın önemini vurguladıklarını;

-Pandemiyle ilgili sorunlarda en iyi uygulamaları paylaşmak ve önemli konularda birbirlerine

yardımcı olmak amacıyla, Üye Ülkelerin Sağlık Bakanlıkları arasında yakın etkileşim dahil

olmak üzere, ulusal kriz merkezleri arasında işbirliği ve eşgüdüm mekanizması tesis etmek

konusunda mutabık kaldıklarını;

-Pandemiyle mücadelede en ön saflarda bulunan tıp doktorları ve diğer sağlık çalışanlarının

fedakar çabalarını yüksek takdirle karşıladıklarını;

- Tecrübe, epidemiyolojik ve klinik verileri paylaşmanın ve tedavi yöntemleri ile aşı geliştirme

alanında çabaları birleştirmenin önemini vurguladıklarını;

-Pandemiyle mücadelenin etkinliğinin artırılmasında, bu yöndeki uluslararası çabaların

eşgüdümünü sağlanmasında ve güçlendirilmesinde Dünya Sağlık Örgütü’nün rolünü

desteklediklerini,

-Üye ülkelerce ulusal düzeyde alınan, sosyo-ekonomik alandakiler dahil, tutarlı ve kararlı

tedbirleri takdirle karşıladıklarını ve bu alanda tecrübe paylaşımı yapılmasının gerekliliğini

vurguladıklarını;

-Üye Ülkeler arasındaki ticaretin, ekonomik ilişkilerin ve ulaştırmanın sürdürülebilirliğinin

sağlanması için, yük araçlarının sınırlardan geçişinin kolaylaştırılması ve çıkacak sorunlarda

bilgi paylaşımının önemini teyit ettiklerini;

-Üye Ülkelerin ekonomileri üzerinde pandeminin olumsuz etkilerini gidermek amacıyla

uyumlu ve eşgüdümlü gayretlere olan ihtiyacı not ettiklerini;

-Dijital teknolojilerin kamusal ve sosyal hayatın devamı için artan önemini ve bu alanda daha

geniş işbirliği yapılması gerekliliğini teslim ettiklerini;

-Pandemiden kaynaklanan seyahat kısıtlamalarından dolayı sınırı geçemeyen ve Üye Ülkelerin

topraklarında kalan vatandaşlarına, yaptırım uygulanmadan vize kolaylığı dahil, destek ve

yardım sağlanmasının önemini vurguladıklarını;

-Küresel pandemiye karşı mücadelede toplumsal farkındalığının artırılmasında ve yanlış

bilgilerin yayılmasının önlenmesinde medyanın önemli rolünü ve sorumluluğunu not

ettiklerini;

-Pandemi ve sonuçlarıyla mücadelede, topyekün Hükümetin ve halkın aktif katılımının ve

işbirliğinin önemini vurguladıklarını;

-Pandeminin yol açtığı daha önce görülmemiş boyuttaki bu krizin, küresel işbirliği ve

dayanışma ile başarılı şekilde tersine çevrilebileceğine inançlarını ifade ettiklerini;

ilan etmişlerdir.

Devlet Başkanları, Türk Konseyi Olağanüstü Zirvesinin başarıyla düzenlenmesinden dolayı

Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev’e derin teşekkürlerini

sunmuşlardır.

Türk Konseyi Genel Sekreteri, bu Bildiride kayıtlı ortak eylem ve çabaların eşgüdümünü

sağlamakla görevlendirilmiştir.

10 Nisan 2020 tarihinde düzenlenen videokonferansta, Azerbaycan, Kazak, Kırgız, Türkçe ve

Özbek dillerinde kabul edilmiştir.



Kaynak:

https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/118114/cumhurbaskani-erdogan-turk-konseyi-nin-covid-19-la-mucadele-ve-is-birligi-konulu-zirvesine-katildi