DENİZLİ-ACIPAYAM DEPREMLERİ DURMADAN SÜRÜYOR…NE OLACAK?



Prof. Dr. Övgün Ahmet ERCAN, Jeofizik Yüksek Mühendisi



20 Mart 2019 günü Denizli-Acıpayam’da olan M5,7 (beş onda yedi) büyüklüğündeki depremden sonra bugün 1 Nisan 2019’da M4’den büyük depremler, ortalama 5 ile 7 km derinde sürmektedir.



Yerli ile yabancı bilim çevrelerinde de bu depremlerin yorumunda düşünce birliği yoktur. Artçı depremler kuzey-güneyde Yeşilyuva-Bedirbey, doğu-batıda Alaattin-Kurtlar arasında, düzde, sanki bir çember içinde toplanmıştır(Ecevitoğlu, 2019, deprem dağılım yuruğu-haritası). Kırık düzlemi çalışmaları, depremin çöküntü türü, 60 derece dalımlı, sola atım bileşenli olarak gösterse de bu konuda da bir yargı birliği yoktur.



Yerinde alan gözlemleri yaparak, kırığın yaklaşık 5 km boyunca incelenmesi gerekmektedir. Bu konuda bize erişmiş bilgi yoktur.



Ne var ki, bu bölgede ana kırık işleyişini sağlayan Menteşe Yarımadasından K50D doğrultusunda gelen, sol yönlü doğrultu atımlı Acıpayam kırığıdır(pembe kırık ile onun olası uzantısı olan kesikli sarı çizgi). Acıpayam düzlüğünü de yapan bu ana kırık ile onun ışınsal olarak saçılmış saçaklarıdır. İşte artçı depremler, bu ışınsal kırıklar üzerinde olmaktadır. Söz konusu saçak kırıklarının yüzey biçimlerinde izleri çok açıktır(ak, kesikli çizgiler).



İlginç olan, M4’den büyük depremlerin Acıpayam kırığına yaklaşık dik yönde uzanan K40B doğrultulu (kesikli, kara çizgi) üzerine düşmesidir. İşte bu kırık, Acıpayam düzlüğünden, Denizli-Honaz’a birleşen etkin kırıktır. Ana depremin, bu kırık üzerinde olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.



Her ne kadar, artçı depremlerin 15 gün içinde biteceğini düşünmüş olsak da, buradaki gerginliğin tümüyle boşalmadığı, saçak biçimde ikincil kırıkları devindirmesi sonucu, sanki Simav ile Van depremleri gibi uzunca süreceğini anıştırmaktadır.



Geçmişte söz konusu kırıklar, büyücek depremler yapmış olmalı ki, Acıpayam düzlüğü oluşmuş olsun.



Bu da göz önünde bulundurulmalıdır. Bu bölgeye geçi jeofizik ağı kurulup sarsıntıların yakından izlenmesi, ayrıca yerel jeolojik gözlemlerin yapılması mutlaka gerekmektedir.











1. M4,0 2019.03.11 – Tekkeköy-Sarayköy

2. M5,7 – d 5.0 km, 2019.03.20-09:34:25 Ana Deprem

3. M4.5 -d 8.6 km, 2019.03.20-09:38:19

4. M4.0 -d 8.7 km, 2019.03.20-09:41:56

5. M4.0 – d 5.2 km, 2019.03.20-09:51:57

6. M4.1 – d 7.5 km, 2019.03.20-15:45:42

7. M4.1 – d 2.7 km, 2019.03.20-20:04:16

8. M4.3 – d 7.0 km, 2019.03.20-20:42:54

9. M4.1 – d 5.5 km, 2019.03.22-18:32:46

10. M4.1 – d 4.5 km, 2019.03.25-09:15:27

11. M4.4 – d 8.2 km, 2019.03.27-14:27:01

12. M5.1 – d 5.2 km, 2019.03.31-14:30:15 Ana Deprem

13. M4.1 – d 4.4 km, 2019.03.31-14:45:32

14. M4.5 – d 5,2 km, 2019.04.01-04:49