18 Mart 2010, 16:08

nailaytar@qha.com.ua

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına 21.02.2010 tarihinde sunulan bir kanun tasarısının kabulü ile “Yurtdışı Türkler Başkanlığı Teşkilat ve Görevleri” hakkındaki kanun tasarısı kabul edildi. Bu kanunun genel gerekçeleri arasında yurt dışında yaşayan sayısı 5 milyonu aşan vatandaşların iş ve işlemlerinin gerçekleştirilmesinde dağınıklığın ve farklı kurumlar tarafından takip edilmesi sebebiyle oluşan koordinasyonsuzluğun giderilmesi düşünülmüş. Kurumlar arası farklı yorum ve yetki tartışmasının giderilmesi de kurumun amaçları arasında görülüyor. Bu durumun Türk dünyası ve akraba toplulukların iş ve işlemlerinde de görülmesi TİKA’ya yardımcı olacak böyle bir kurumu zorunlu kılıyor.

TİKA’nın teknik ve kalkınma yardımlarının dışında yapacağı diğer çalışmalar soydaş ve akraba topluluklarının yaşadığı bölgelerde icrai görev yapmayan, ancak kamu kaynaklarının ortak hedefler çerçevesinde harcanmasını sağlayacak politikaların oluşturulması, hedefe yönelik olarak kullanılmasını sağlamak ve kurumlar arasında koordinasyon görevini yürütmek bu kurumun görevleri arasında olacak. TİKA ve diğer bakanlıklarca soydaş ve akraba toplulukların yaşadığı bölgelerde yapılacak faaliyetlerin belirli hedef ve önceliklere göre yapılması için planlama ve koordinasyon görevini bu kurum üstlenecek. Kurumun stratejik yönetim anlayışını benimseyen ve sonuç odaklı çalışma prensibi kamu kaynaklarının verimli kullanılmasını da sağlayacak.



Bu kurumun hedefleri arasında soydaş ve akraba topluluklar ile sosyal, kültürel ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi, AB projelerinin haricinde kamu kurum ve kuruluşlarında eğitim görülebilmesi, yurtdışından eğitim ve öğretim için gelen soydaşlarımızın eğitim süreçlerinin başarılı bir şekilde sonuçlandırılması da amaçlanıyor. Bu ve benzeri çalışmaları yapmak üzere kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip, özel bütçeli, Başbakanlığa bağlı faaliyet gösterecek olan “Yurtdışı Türkler Başkanlığı” TİKA’dan sonra Türk Dünyasına hizmet etmede önemli bir kurum olacak. . Kurum içerisinde bu hizmetleri yerine getirecek teşkilat yapısının kurulması, uyulması gereken standartlar, ülke ve bölge masalarının kurulması, bütçe ve denetim şekilleri ile yetki, sorumluluk hususları da kanunda ayrıca belirlenmiş.



Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından yurtdışına çeşitli vesilelerle gidip o bölgelerde yerleşenlerin problemleri ile soydaş ve akraba topluluklar olarak ifade edilen milletlerin problemleri çok paralellik göstermese de çözüm yolları olarak mutlaka ortak noktalar bulunacaktır. Henüz birinci kuşağı hayatta olan Türkiye’de doğup büyümüş, okula gitmiş daha sonra çoğunluğu Avrupa ülkelerinde işçi olarak çalışmaya giden vatandaşlarımızın çocuk ve torunlarının Türkçeyi doğru düzgün konuşamamaları dertlerini aksanlı, karışık bir Türkçe ile ifade etmeleri, Türkiye’de uyum problemi yaşadıkları hemen hemen hepimizin şahit olduğu olaylardandır. Bu vatandaşlarımızın bulundukları ülkelerin vatandaşlığını kabul etmeleri, askerlik meselesi, sosyal güvenlik meselesi, Türk kültürü ve İslam dinini öğrenip yaşayabilme gibi problemleri için özel politikalar geliştirilmeli ve bilimsel verilerle yola çıkarak çözümler üretilmelidir. Bu vatandaşlarımızı kendi başlarına bırakmak sahipsizlik duygusunu yaşatmamak gerekir.



Türk dünyası veya akraba, soydaş topluluk olarak tanımladığımız gruplar içerisinde de sağlıklı bir planlama ve analiz yapılmalıdır. Devleti olan, kendi dili ve kültürünü yaşatabilen Kazak, Kırgız, Özbek, Azeri, Türkmen milletleri ile Kırım Tatarlarını, Irak Türkmenlerini, Doğu Türkistan Uygurlarını, Balkan Türklerini aynı kefede değerlendirmek yanlış olacaktır. Devleti olan Türk milletleri ile Türkiye Cumhuriyeti her ortam ve şartta ilişki kurup işbirliği yapabilir fakat onlardan daha zor durumda olan ve neredeyse yok olma noktasına gelen Türk milletleri özel bir program ile değerlendirilmelidir. Burada öncelikler ve tercihler yapılırken daha sağlıklı değerlendirmelere ihtiyaç vardır.



TİKA’nın yaptığı faaliyetler incelendiğinde geçmiş yıllarda en fazla harcamanın neredeyse bütçesinin %65’inin Afganistan için harcandığı görülüyor. Bu planlamanın mutlaka mantıklı bir açıklaması vardır ve soydaşımız dindaşımız Afganistan’a yardım mutlaka yapılmalıdır. Bu noktada şu değerlendirmeyi yapmak bence daha doğru olacaktır. Afganistan’da insanlar etnik soykırıma mı uğradı, yok edilmeye mi çalışılıyorlar, ülkede yaşayan diğer etnik gruplar baskımı kuruyor, siyasi olarak temsil edilmiyorlar mı, dillerini kaybetme noktasına mı geldiler, dinlerini yaşamada sıkıntımı çekiyorlar? Kırım Tatarlarına gelince durum hiçte iç açıcı değil. Kırım Tatarları defalarca yok edilmek için soykırıma uğratıldılar, sürgünler yaşadılar, Rus baskısı her alanda kendini hissettiriyor, Kırım Tatarları artık ana dillerini konuşamaz hale geldiler, siyasi ve sosyal alanda nerdeyse hiç temsil edilmiyorlar, dinlerini yaşamakta ise çok büyük zorluklar yaşıyorlar.



Kırım Tatar çocuklarının ancak %10 dan biraz azı ana dilde eğitim veren Milli Mekteplere gidebiliyorlar çocuklarımızın %90’dan daha fazlası ise Rusça eğitim veren okullara gitmek zorunda. Yapılan araştırmalar Kırım’da en az 200 Milli Mektep daha yapılırsa bizim çocuklarımız ana dillerinde eğitim alabilecekler. Bu okulların eğitim ortamlarından ve kalitesinden bahsetmiyorum bile. Kırım Hanlığı ve sonrasında 1500’ün üzerinde cami ve mescit bulunan Kırım’da bugün 150 tane cami ve mescit hizmet verebiliyor ve buraların kontrolü de neredeyse yetmişiki milletin kontrolünde. Bu camilerde hizb-ut tahrirden tutunda Ürdün, İran, S.Arabistan ve istihbarat örgütlerine kadar çok çeşitli parmaklar var. Kırım Müftülüğü ise çaresiz ve beş parasız çözümler üretmeye ve hizmet vermeye çalışıyor.



Bu örnekleri arttırıp çoğaltmak mümkün ama amacımız bu değil. Yeni kurulma aşamasındaki “Yurtdışı Türkler Başkanlığı” teşkilatının amacına uygun örgütlenip bu değerlendirmeleri yapabilecek nitelikte çalışmasıdır. Bu teşkilatın öncelikle bir bilgi bankası kurup stratejik hedefler koyması gerekir. Bu kurum aynı zamanda bir “think tank” kuruluşu olarak çalışmalıdır. Herkesin her konuyu bilmesini beklemiyoruz ama niyet halis olunca amellerde ona göre iyi oluyor.