M.Rıza Bekin (1925-2010)

________________________________________

Asker ve cemiyet adamı olan M. Rıza Bekin, 1925”te bugün Çin esareti altında bulunan Doğu Türkistan “ın Hoten şehrinde doğmuştur. Uygur Türklerinden olan M.Rıza Bekin, dokuz yaşında iken ailece yurtlarından ayrılıp, Afganistan”da Kabil”e yerleşmişlerdir. O yıllarda oldukça yüksek seviyede seyreden Türkiye-Afganistan münasebetleriyle, eniştesi Mehmet Emin Buğra”nın girişimi, Türkiye”nin Kabil Büyükelçisi Memduh Şevket Esendal”ın tavassutuyla, yeğeni Niyaz Mehmet “le birlikte askeri okulda okumak için Türkiye”ye gönderilen M.Rıza Bekin, 1938”de Maltepe Askeri Lisesi”nin orta kısmında öğrenime başlamıştır. 1944”de Askeri Liseyi bitiren M. Rıza Bekin, 1944-1946”da Kara Harp okulunu, 1946-1948”de Topçu okulunu bitirerek Topçu subayı olarak Türk ordusuna katılmıştır. Görev yaptığı esnada (1950) Uzak-doğuda patlayan Kore savaşına Birinci Türk Tugayı Topçu Taburuna teğmen rütbesiyle katılarak, gazilik madalyası almıştır.



1963-1965”te Kara Harp Akademisi,1966”da Yüksek Komuta Akademisi”ni bitiren M. Rıza Bekin, 1949”da Almanya”da Askeri İstihbarat, 1953”te ABD”de Subay Muharebe, 1959”da Stratejik istihbarat, 1963”te Topçu Tekâmül Kurslarına katılarak kariyerine; Edremit ve Bornova”da Tugay Komutanlığı, Topçu okulu ve Muharebe istihbarat okulunda öğretmenlik (1954-1959) ,Genelkurmay İstihbarat Başkanlığı”nda Şube Müdür Vekilliği (1965-1967), Van Jandarma Tugay Kurmay Başkanlığı(1967-1968), Doğu Menzil K. Plan Şube Müdürlüğü (1968-1969) , 5.Kolordu Harekât ve Eğitim Şube Müdürlüğü (1969-1971) , K.K.K Harekât Başk. Eğitim Şube Müdürlüğü (1971-1973) ile devam etmiş, 1973”te Tuğgeneral rütbesiyle, CENTO Askeri Planlama Karargâh Harekât Başkanlığıyla, 19.Piyade Tugay ve 57. Topçu Eğitim Tugay Komutanlığı (1975-1977) ile kadrosuzluk sebebiyle 1977”de Tuğgeneral rütbesiyle emekli olarak tamamlamıştır.



General, M. Rıza Bekin, askeri kariyeri içinde, Birinci Kore Tugayı Topçu Tabur Takım Komutanlığından (1950-1951) başka, 1959-1961 arası Türkiye”nin Tahran Askeri Ataşe Muavinliği görevini ifa etmiş, emekli olduktan sonra bir müddet Başbakanlıkta uzman olarak çalışırken Afganistan meselesinin patlak vermesi üzerine 1989-1990 yılları arasında BM”lerin Afganistan”a insani yardım programı çerçevesinde Pakistan”da kurmuş olduğu Mayın Temizleme Eğitim Merkezi”nde (İslâmabad) Başdanışmanlık görevini yürütmüştür.



1986”da kurulan Doğu Türkistan Vakfı Başkanlığına seçilen M.Rıza Bekin; vefatına kadar Çin esareti altındaki Doğu Türkistan meselesinin insani ve siyasi boyutta dünya kamuoyuna duyurulması yolunda Doğu Türkistan Vakfı bünyesinde çalışmalarını devam ettirmiş, yüzlerce Doğu Türkistanlı gencin Türkiye”de burslu olarak çeşitli Üniversitelerde eğitim görmesine vesile olmuştur.



1992”de İstanbul”da Doğu Türkistan Milli Kurultayı”nın toplanmasını sağlayan Bekin, dava arkadaşları İsmail Cengiz, Seyit Tarancı ve Hamit Göktürk ile birlikte bugünkü Dünya Uygur Kurultayı”nın oluşmasına temel teşkil eden Doğu Türkistan Milli Merkezi”nin de kurulmasını sağlamıştır. Merkezi Münih”te bulunan "Doğu Türkistan Milli Kurultayı”nın ve merkezi İstanbul”da bulunan Doğu Türkistan Dayanışma Derneği”nin kurucu şeref Başkanı olan M.Rıza Bekin, Sürgündeki Doğu Türkistan Hükümeti”nin de kurulması aşamasında rol oynamıştır. Aynı zamanda uzun yıllar merkezi Mekke”de bulunan Rabıta-tül Al-Alem Al-İslam adlı Dünya İslam Birliği teşkilatında Doğu Türkistan”ı temsilen meclis üyesi görevini sürdüren Rıza Bekin Paşa 16 Şubat 2010 Salı günü Ankara”da yaklaşık altı aydır tedavi gördüğü hastanede vefat etti.

Evli ve iki çocuk babası M. Rıza Bekin”in cenazesi 18 Şubat 2010 Perşembe günü Ankara Kocatepe Camii”nde öğleyin kılınacak namaz ve düzenlenecek askeri tören sonrası aile kabristanlığına defnedilecek.

İsmail CENGİZ

Doğu Türkistan Milli Merkezi Genel Sekreterliği

Doğu Türkistan Dayanışma Derneği Başkanlığı



Mail : ismailcengiz9@hotmail.com

Tel: 0533.715 15 90

Faks: 0212.519 09 88-216 95 96-558 27 09