Turks ve Caicos Adaları

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Turks and Caicos Islands

Turks ıd Caicos Aylıns

Turks ve Caicos Adaları



Bayrak Arma

Slogan: Beautiful By Nature, Clean By Choice

Marşı: "God Save the Queen"

Milli Söz: "We Salute this Land of Ours"[1]





Başkent Cockburn Town

En büyük Providenciales

Resmî diller İngilizce

Tanınan diller Turk and Caicos Creole

Etnik gruplar %61 Mulatto, %34 Siyah Irk, %5 Avrupalı, Kuzey Amerikalı ve diğeri.[2]

Liderler

• Kraliçe II. Elizabeth

• Vali Ric Todd

• Başbakan Rufus Ewing

• Su (%) önemsiz miktar

Nüfus

• 2009 tahmini 22.942[3] (?)

İGE (n/a) 0.930

çok yüksek · n/a

Para birimi ABD doları (USD)

Zaman dilimi UTC-5

• Yaz (SU) UTC-4 (UTC)

Takvim d/m/yy (AD)

Trafik akışı sol

Telefon kodu +1-649

Internet TLD .tc

Turks ve Caicos Adaları (İngilizce: Turks and Caicos Islands, /ˈtɝːks/ and /ˈkeɪkəs/ ya da /ˈkeɪ.koʊs/; kısaltması: TCI), Karayipler'de, Kuzey Atlas Okyanusu'nda yer alan ve iki takımadadan oluşan adalar grubu. Adaların isminin kökeni Turk's-cap cactus (Melocactus communis) yani "Türkün başlığı kaktüsü" (son dönem Osmanlı fesinden) ve Lukayanca bir terim olan "caya hico" yani dizi adalar'dır. Diğer bir teoriye göre caiques'den gelen Caicos, Fransızcada kayık anlamına gelmektedir.



İçindekiler [gizle]

1 Coğrafya

2 Nüfus

3 Başkent

4 Ekonomi

5 Kaynakça

6 Dış bağlantılar

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Turks ve Caicos Adaları, Karayipler'de, Kuzey Atlas Okyanusu'nda, Bahamalar'ın güneydoğusunda yer alırlar. Koordinatları; 21° 45' Kuzey enlemi, 71° 35' Batı boylamı. 389 km sahil şeridine sahiptir.



Tropikal iklime sahip olup, arazi yapısı alçak, düz kireçtaşları, büyük bataklıklar arazi yapısını oluşturlar.



38 adadan oluşur. Bunlardan sadece 8'inde yerleşim vardır. 1962'de Jamaika'nın bağımsızlığını ilân etmesinden sonra bu adalar Birleşik Krallık'a bağlı kalmayı tercih etti.



Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Toplam nüfusu 32.000'dir.



Başkent[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu adalar zincirinin idari ve siyasi başkenti Grand Turk'dür. Tüm hükûmet binaları ve bakanlıklar Cockburn Town'dadır.



Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Turks ve Caicos Adaları'nın ekonomisi genel olarak turizme dayanmaktadır. Ekvatoral bölgede olması nedeniyle ülke yıl boyu turist çekmektedir. Bunun yanında küçük çaplı tropikal meyve ihracatları da ülke ekonomisine katkı sağlayan etkenlerdendir. 1999 verilerine göre, GSYMH'si 128 milyon dolar. İhracatı 4.7 milyon dolar olan adanın en büyük ihracat ortakları ABD ve Birleşik Krallık'tır. Adanın başlıca ihracat ürünü ise ıstakozdur. Adanın en büyük ithalat ortakları arasında yine ABD ve İngiltere. Bu iki ülkeden 50 milyon dolar civarında gıda, meşrubat, tütün, giyecek, sanayi malları ve yapı malzemeleri ithal ediliyor.



Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ http://www.nationalanthems.info/tc.txt

^ Ben Cahoon. "Worldstatesman Statistics". Worldstatesmen.org. 14 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15.08.2009.

^ "Turks and Caicos Department of Economic Planning and Statistics". 21 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 07.07.2009.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

http://www.tcmuseum.org



Kaynak:

https://tr.wikipedia.org/wiki/Turks_ve_Caicos_Adalar%C4%B1



***



Karayipler’de bir Türk adası!

İsmi Grand Turk, yani Büyük Türk... Ama bu cennet adanın ne geçmişte ne günümüzde Türklerle veya Türkiye ile bir ilgisi var... Peki, buna kim, neden bu ismi vermiş?



CROPY1Sitene Ekle

Karayipler’de bir Türk adası!

SAMİ KOHEN



Atlantik’in ta öbür ucunda, Karayipler’de adı Grand Turk, yani Büyük Türk olan bir adanın varlığını hiç duydunuz mu? Büyük olasılıkla duymamışsınızdır.

Bu Karayipler’de, örneğin Porto Riko, St. Thomas, Jamaika, Bahamalar, Grand Cayman gibi tanınan, popüler adalardan biri değil.

Bu ada dev transatlantiklerin Karayipler’de düzenlenen turlar sırasında sıkça uğradığı bir yer de değil.

Grand Turk turizm yolu ile dünyaya daha yeni açılıyor. Bazı gemiler şimdi Doğu Karayip gezilerine bu adayı dahil etmeye başladı.

Böylece, en azından bölgeyi ziyaret eden turistler Büyük Türk ile tanışabiliyor.

Ben öteden beri dünyanın öbür ucunda yer alan bu küçük adanın neden Büyük Türk adını taşıdığını merak etmişimdir.

İtalyan Costa Lines şirketinin bölgeye düzenlediği turun Grand Turk’ü de kapsadığını öğrenince, açıkçası bu fırsatı kaçırmak istemedim.



Halk nedenini bilmiyor

Merak etiğim esas konu şuydu: Bu adaya kim ve neden Büyük Türk ismini vermiş? Vaktiyle Türkler mi gelmiş buralara? Halk arasında Türk kökenli olanlar mı var? Buranın insanları adanın neden Grand Turk adını taşıdığını biliyor mu?

Costa Fortuna adlı 103 bin tonluk, 14 katlı gemiden, kocaman Grand Turk yazılı olan rıhtıma iner inmez karşımıza çıkan herkesle konuşarak, bu sırrı çözmeye çalıştık.

Natali Jimbabtist adındaki genç kız, çalıştığı dükkandaki diğer arkadaşları ile adeta bir koro şeklinde, “Bu adaya neden Türk adının verildiğini bilmiyoruz. Doğrusu bunu da şimdiye kadar düşünmedik” diye konuştu.

Kendisine Türk olduğumuzu, Türkiye’den geldiğimizi söyledimizde ise şaşırdı kaldı. “Türkiye neresi bilir misiniz?” diye sorduğumda “Çok uzaklarda bir yerde olmalı ama tam olarak bilemiyorum” dedi.

Adanın adının Türklerle veya Türkiye ile bir ilişkisi olduğunu sanmadığını, buralarda şimdiye kadar hiçbir Türk de görmediğini söyledi.

Genelde genç veya yaşlı, kadın veya erkek, konuştuğumuz kimselerden aldığımız yanıt hep böyle oldu. Garip ama bu insanlar memleketlerinin neden böyle bir isim taşıdığını merak de etmiyorlar. Turizm ofisindeki iki görevli de buna dahil!

Neyse ki bize ufak bir ipucu veren bir kişi çıktı. Limanda güvenlik görevlisi olarak çalışan Dotley Roberts, özbeöz Grand Turk’lü ama gençliğinde gemilerde çalışmış, dünyayı (daha doğrusu Atlantik’in bu yanını) görmüş. Türkiye’yi duymuş... Peki, bu adanın Türkiye ile veya Türklerle bir ilgisi var mı?

“Yok” diyor. “Geçmişte İngilizler bu adaya hakim olduğu zaman, bu ismi kaktüslerin üst kısmının bir ‘Türk kafası’na (‘Turkish head’) benzediği için vermişler.”



Fes benzetmesi

Bu da nereden çıktı? “Türk kafası” dediği şey, Osmanlı döneminde giyilen festir!

Gerçekten sonradan yaptığım araştırmalar, Dotley Roberts‘ın söylediklerini doğruladı. İngilizler 1700’lerde bu ada ile ilgilenip egemenliklerini kurarken, kaktüs başını Osmanlı fesine (veya sarığa) benzetip bu adaya Grand Turk ismini vermişler.

Bu adın kökeni konusunda bu en yaygın görüşün dışında, bir başka varsayımdan da söz ediliyor: O da, bu adanın 17 ve 18’inci yüzyıllarda, korsanların uğrak yeri olmasıyla ilgili. Rivayete göre, buraya sığınanlar arasında Osmanlı-Türk korsanlar da varmış...

Neyse, biz bu konunun “daha derin” bir şekilde araştırılması işini tarihçilere bırakalım. Ama bilelim ki, okyanusun ta öbür yakasında, Türkiye’den 10 bin kilometre uzaklıkta, Türk -hem de Büyük Türk- adını taşıyan bir memleket var!



Grand Turk’te sadece 4 bin 500 kişi yaşıyor, gemi yanaşınca nüfusu ikiye katlanıyor!



Grand Turk ismini taşıyan “ülke” 26,7 kilometrekarelik, yaklaşık 4 bin 500 nüfuslu bir ada!

Gemiden inmeden önce rehberimiz bize ada hakkında bazı bilgiler verirken “Bugün Grand Turk’ün nüfusu ikiye katlanacak” diye espri yaptı.

Doğru: Gemideki 3 bin 500 yolcu ile 1100 kişilik mürettebat adayı istila etmeye yetiyordu!

Ama Grand Turk dediğimiz ada tek başına “ülke”yi oluşturmuyor.

Burası “Grand Turk and Caicos” adı verilen bir adalar grubu. Caicos ile birlikte, hepsi 30’a yakın ada (sadece sekizinde insan yaşıyor). Toplam nüfus da 27 bin civarında.

(Hemen bir parantez açarak belirtelim ki, “Kayikos” diye okunan diğer adaların da -ilk duyuşta sanılabileceği gibi- “kayık” sözcüğü ile ilgisi yok. Bu kelime, ada yerlilerinin lisanında, ‘kaya ve hiko’) takım adalar demekmiş.)



Adı “Büyük” ama...

Küçücük bir ülke, bir avuç insan... Bunlar nasıl yaşıyor?

Aslında kendi hallerinde iyi yaşıyorlar.

Grand Turk and Caicos eski bir İngiliz kolonisi. Jamaika ve Bahamalar gibi... Ülkenin başı Kraliçe Elizabeth. Baş yöneticisi de bir İngiliz valisi. Ama kendi özyönetimleri -başbakan, hükümet ve meclis- var.

Bir mahalle kadar ufak bir nüfusu yönetmek zor olmasa gerek. Herkesin işi gücü var. Fert başına milli gelir 12 bin 500 doların üstünde.

Şimdi turizm ile Grand Turk ekonomik bir patlama yapıyor. O kadar ki, komşu ülkelerden (Jamaika’dan, Haiti’den, hatta Meksika’dan) buraya göç edenler var.

Turizmin yanı sıra başlıca gelir kaynağı balıkçılık ve meyvecilik. Ama yeni bir gelir kaynağı da finans hizmetleri. Tıpkı Grand Cayman gibi, burası da, vergisiz, serbest bir piyasa olma çabasında... Malum, bir İngiliz kolonisi olan Grand Cayman 500 yabancı bankaya ev sahipliği yapan zengin bir ada. Büyük Türk de onun bir minyatürü olmak yolunda...



Türk adasında bir Türk bulduk!



Grand Turk adasının Türklerle ilgisi yok ama en azından adada halen yaşayan bir Türk var!

Herman Küpçü adındaki bu vatandaşımızı çarşıda dolaşırken, Goodmark adlı, mücevher satan bir dükkanda tesadüfen bulduk.

Dükkanda çalışan Meksikalı bayan Carmen Rodriguez’e Türk olduğumuzu söylediğimiz zaman, “Bir dakika durun” dedi ve hızla mağazanın bir başka tarafına doğru koştu.

İki dakika sonra yanında bir beyle geldi. “İşte size büyük sürpriz” dedi. Herman Küpçü kendisini tabii Türkçe olarak tanıtınca şaşırıp kaldık.

Küpçü iki yıldan beri Grand Turk’te eşi ve üç yaşındaki çocuğu ile yaşıyor. Şirketi onu buraya tayin etmiş. Ama yakında buradan ayrılıyor. Muhtemelen Alaska’ya atanacak.

“Burada hayat genelde sakin. Ama gemiler geldiğinde epey hareketleniyor” diyor. “Memleketten, dostlarımızdan çok uzaktayız. Ama iyi ki internet var...”

Nihayet Türk adasında bir Türk ile bir araya gelmenin mutluluğunu yaşadık...















Deniz, kumsal ve alışveriş



Karayipler’deki diğer birçok adanın aksine, Grand Turk’te gezilecek, görülecek fazla bir şey yok. Acentelerin düzenlediği ada turlarında eski bir deniz feneri ile 19’uncu yüzyıldan kalma bir hapishane gezilir, o kadar.

Zaten turistler buraya denizi, kumsalı ve de deniz dibi “scuba” serüvenleri için gelirler. Hem de yıl boyunca. Çünkü burada kış veya başka bir mevsim yok.

250 bin turistin çoğu gemi ile, bir günlük geziler için geliyor. Hele kış ortasında soğuk ülkelerden (Kanada ve ABD) gelenler için burası tam bir cennet adası.

Turistlere cazip gelen diğer bir husus da alışveriş. Grand Turk’te liman bölgesi kıymetli taşlar başta olmak üzere ziynet eşyası satan dükkanlarla dolu. Burada her şey “duty-free” olduğu için, gemiden inen yolcuların çoğu soluğu doğru dükkanlarda alıyor!



Kaynak:

http://www.milliyet.com.tr/karayipler-de-bir-turk-adasi-/pazar/haberdetay/30.03.2008/510729/default.htm